8 Haziran 2013 Cumartesi

KPSS Tarih - Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi

KPSS Tarih - Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi


.
.
.
.

                                                                                                                                OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞ DÖNEMİ (1299-1453)                          8

Anadolu’da Durum

Kösedağ Savaşı ile Anadolu Selçuklu Devleti’nin Moğol hakimiyetine girmesiyle Anadolu’da siyasi birlik bozulmuş ve pek çok beylik kurulmuştu.
Bu beylikler Anadolu Selçuklu Devleti’nin yerini almak için birbiri ile mücadele etmeye başladılar.
Osmanlılar beylikler ile mücadele etmek yerine Bizans ve Balkan Devletleri ile mücadele ettiler.

Bizans ve Balkanlarda Durum

Sırpların ve Bulgarların saldırıları Bizans’ı büyük ölçüde yıpratmıştır.
Bizans karışıklık içerisinde idi.
Komutanlar imparator olmak için çeşitli entirikalar çeviriyorlardı.
Bu dönemde Balkanlar karışıklık içinde idi.
Balkan Devletleri arasındaki mezhep farklılıkları karışıklıkların temel sebebini oluşturmaktaydı.

Osmanlı Beyliği’nin Büyüme Nedenleri

1-Anadolu, Bizans ve Balkanların durumu
2-Osmanlının kurulduğu coğrafi konum
3-Beylikler arası mücadelelere girmemeleri
4-Ahilerin, şeyhlerin desteğini almaları
5-Takip ettikleri siyaset (İskan, tahrir vb.)
6-Cihat politikası gütmeleri

Osmanlıların  Anadolu’ya Yerleşmesi

Osmanlı Beyliği, Oğuzların Kayı boyundandır. Kayılar Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’ya geldiler.
I. Alaaddin Keykubat, Kayıları Ankara yakınlarındaki Karacadağ yöresine yerleştirdiler. Daha sonra Kayılar, Ertuğrul Gazi komutasında Bizans’tan Söğüt ve Domaniç’i alarak burayı yurt edindiler. Böylece bir uç beyliği haline geldiler. (Düşman devletlerinin sınırlarındaki Selçuklu topraklarına uç beyliği denmekteydi.)
Ertuğrul Gazi’nin ölümünden sonra uç beyliği görevi oğlu Osman Bey’e geçti. 
OSMAN BEY DÖNEMİ
I. MURAT DÖNEMİ (Hüdavendigar)    
YILDIRIM BAYEZİT DÖNEMİ
ÇELEBİ MEHMET DÖNEMİ

▪İlk olarak Karacahisar’ı arkasından Bilecik, Yarhisar, İnegöl, Köprühisar ve Yenişehir’i aldı.
Osmanlı ilerleyişini durdurmak isteyen Bizans ile Koyunhisar Savaşı’nı yaptı (1302). Bu savaş Osmanlı ile Bizans arasındaki ilk savaştır.
Not 1: İlk para Osman Bey döneminde basılmıştır. Osmanlı Beyliği bu dönemde bir devlet haline gelmiştir.
2. Osman Bey’in, Şeyh Edebali’nin kızını alması din adamları ve halkın Osmanlıya olan desteğini artırmıştır.
Orhan Bey’in ölümü ile Ahiler’in eline geçen  Ankara’yı geri aldı.
Hamitoğulları Beyliğinden Akşehir ve Beyşehir satın aldı.
Germiyan Beyinin kızı ile oğlu Yıldırım’ı evlendirerek Kütahya-Tavşanlı gibi yerleri çeyiz olarak aldı.
Karamanoğulları’na ilk kez sefer yaptı.
Rumeli’de Rum ve Bulgar kuvvetlerini Sazlıdere Savaşında yenerek Edirne’yi ele geçirdi (1363).  
Türklerin Edirne’yi almaları üzerine Sırplar, Bulgarlar, Macarlar, Eflaklılar birleşerek, Osmanlılar ile Sırpsındığı Savaşını yaptılar (1364). Bu savaş Osmanlı Devleti’nin Haçlılar ile yaptığı ilk savaş ve ilk zaferdir. Bu zafer sonucunda Bulgar Krallığı Osmanlı’ya vergi vermeyi kabul etti.
Osmanlının Balkanlarda ilerlemeye devam etmesi üzerine, Balkan Devletleri yeniden birleşerek Osmanlı ile Çirmen Savaşını yaptı (1371). Bu savaşı da Osmanlı kazandı.
Osmanlının Ploşnik’te yenildi (İlk yenildi). Bu yenilgiden cesaret alan Haçlılar Osmanlı ile I. Kosava Savaşını yaptı (1389). Osmanlı devleti bu savaşı kazandı. I. Murat savaş meydanında gezerken bir Sırp askeri tarafından şehit edildi.

Not :

1. İlk kez Yeniçeri Ocağı kuruldu.
2.İlk kez Tımar Sistemi uygulanmaya başlandı.
3. Topçu Ocağı kuruldu.
4.Rumeli Beylerbeyliği kuruldu ve yönetime Lala şahin Paşa getirildi. 
5.Osmanlılar ilk kez topu, I. Kosava Savaşında düşmanı korkutmak için kullandılar.
6.Osmanlı devleti tam teşkilatlı hale gelmiştir.
7. Vezir-i azamlık, kazaskerlik ve defterdarlık kuruldu.





Saruhan, Aydın, Menteşe ve Germiyan Beyliklerini topraklarına kattı.
▪Osmanlı tarihinde ilk kez İstanbul’u kuşatmıştır. Kuşatmayı kolaylaştırmak için Anadolu Hisarını (Güzelce Hisarı) yaptırdı. Karamanoğulları saldırıları, Niğbolu Savaşı ve Timur tehlikesi yüzünden kuşatmalara ara verdi.
Bizans’ın kışkırtmaları ve Türkleri Balkanlardan atmak için Fransa, İngiltere, İtalya, Almanya’nın da katıldığı büyük bir Haçlı Ordusu  Osmanlı Devleti ile Niğbolu Savaşını yaptı (1396).
Niğbolu Savaşının Sonuçları
-Bulgar Krallığı ortadan kaldırıldı.
-Haçlıların gücü kırıldı.
-İstanbul kuşatmalarına tekrar başlandı.
-Halife yıldırım’a “Sultan-ı İklimi Rum” (Anadolu Sultanı) ünvanını verdi.
Karamanoğullarına son vererek Anadolu Türk Birliğini sağlamıştır.
Timur ile Ankara savaşını yaptı(1402)
Ankara Savaşının Nedenleri
1-Timur’un Sivas’ı yağmalaması
2-İki hükümdarın da cihan hükümdarı olmak istemesi
3-İki hükümdar arası sert mektuplaşma
4-Karakoyunlu Kara Yusuf’un Yıldırım’a sığınması
5-Beyliklerin Timur’u kışkırtması
Ankara Savaşının Sonuçları
1-İhanete uğrayan Osmanlı mağlup oldu
2-Esir düşen Bayezit buna dayanamayarak ölmüştür.
3-Anadolu birliği dağılmış beylikler yeniden kuruldu.
4-Kardeşler araları taht kavgaları başladı. (Fetret Devri)
5-İstanbul’un alınması geçikti.
Fetret devrinden sonra devleti tekrar topladı için  I. Mehmet, Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu sayılır.
Anadolu Türk birliğini yeniden kurmaya çalıştı.
▪Venedikliler ile ilk deniz savaşı yapılmış ve bu savaş kaybedilmiştir.
Timur’un Semerkant’a götürdüğü Şehzade Mustafa, Timur’un ölümünden sonra Anadolu’ya dönerek isyan etmiş ise de kaybetmiş ve Bizans’a sığınmıştır.
Dini nitelikli bir isyan olan Şeyh Bedrettin İsyanı çıkmış. Bu isyan bastırılmıştır.

ORHAN BEY DÖNEMİ

Bursa’yı alarak başkent yapmıştır.
Orhan Bey’in İznik’i kuşatması Bizans ile Palekenon (Maltepe) Savaşı’na neden olmuştur. Orhan Bey bu zafer ile İznik ve İzmit’i almıştır. Böylece Bizans’ın Anadolu’daki tüm toprakları Osmanlılara geçmiştir.
Orhan Bey, Karesi Beyliği’ne son verdi. Böylece Anadolu’da Türk birliği kurma çalışmaları ilk kez bu dönemde başlamış oldu. Karesi donanması Osmanlılara geçmiştir. Bu donanma ile de Osmanlılar Rumeli’ye geçmiştir.
Orhan Bey, Bizans tahtını ele geçirmek isteyen Kantakuzen’e, oğlu Süleyman Paşa komutasında ordu göndererek,  onun imparator olmasını sağladı. Buna karşılık Bizans’tan Çimpe Kalesini aldı. Çimpe Kalesi Osmanlıların Rumeli’de aldığı ilk topraktır.
Süleyman Paşa Rumeli’de fetih hareketlerine devam ederek Marmara kıyılarını ele geçirdi.
Süleyman Paşa Ankara’yı aldı.

Not :

1. Yaya ve müsellem adında ilk düzenli ve sürekli ordu kuruldu.
2. Fethedilen yerlere Kadı ve subaşılar atandı.
3. İznik’te ilk Osmanlı Medresesi açıldı.
4. Osmanlı’da ilk divan teşkilatı bu dönemde kuruldu.
5. Osmanlı’da ilk kez vezirlik teşkilatı  bu dönemde kurulmuş ve Alaaddin paşa ilk Osmanlı veziri olmuştur. 

II. MURAT DÖNEMİ

Bizans’ın kışkırttığı Şehzade Mustafa İsyanı bastırdı ve onu öldürdü. (Düzmece Mustafa Olayı)
Aydınoğulları ve Menteşeoğulları beyliklerine tekrar son verildi.
Karamanoğulları ve Candaroğulları ile mücadele edilmiştir.
▪Germiyanoğulları  toprağı II. Yakup Bey’in vasiyeti üzerine Osmanlılara katıldı. 
II. Murat Haçlılar ile Edirne Segedin Antlaşmasını imzaladı (1444). Bu anlaşma Osmanlının batılı devletler ile imzaladığı ilk anlaşmadır.
Bu anlaşmadan sonra II.Murat tahtı oğlu II. Mehmet’e bıraktı. Bu durumdan yararlanmak isteyen Haçlıların harekete geçmesi üzerine II. Murat tekrar tahta geçmiştir. Yapılan Varna Savaşında haçlılar büyük bozguna uğratıldı. (1444)
Bizans’ın ve Papanın kışkırtması üzerine, Türkleri Balkanlardan atmak isteyen Haçlılar Osmanlılar ile II. Kosova Savaşını yaptı (1448).
II. Kosova Savaşının Önemi
1-Haçlıların son taarruzu Osmanlının son savunması (II. Viyana’ya kadar)
2-Balkanların Türk yurdu olduğu ve Türklerin Balkanlardan atılamıyacağı anlaşıldı.
3-Bizans’ın Avrupa’dan yardım alma umudu sona erdi.

FETRET DEVRİ (1402-1413)

Süleyman, İsa, Musa ve Mehmet kardeşler arasında süren 11 yıllık mücadele dönemine fetret devri denir.
Mücadeleyi Çelebi Mehmet kazanarak devleti yeniden kurmuştur.
Bu dönemde Avrupa dan saldırı olmamasının sebebi Yüzyıl savaşları dır.
Balkanlarda adil bir yönetim izlendiği için Balkanlarda da isyan çıkmamıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.