.
.
.
.
|
OSMANLI
DEVLETİNDE YÜKSELME DÖNEMİ 1
|
|||
|
II. MEHMET DÖNEMİ (FATİH)
|
II. BAYEZİD DÖNEMİ
|
YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİ
|
|
|
Osmanlı Devletinde İstanbul’un fethi ile
başlayıp (1453), sokulu Mehmet Paşa’nın vefatı ile son bulan döneme Yükselme Dönemi denir. Bu dönem Osmanlının en parlak zamanıdır.
Yükselme Devri Padişahları:
1- II. Mehmet (1451-1481)
2- II. Bayezit (1481-1512)
3- I. Selim (1512-1520) (Yavuz)
4- I. Süleyman (1520-1556) (Kanuni)
5- II. Selim (1556-1574)
6- III. Murat (1574-1595)
1-İSTANBUL’UN FETHİ (1453)
A- Nedenleri:
☼ İstanbul’un
jeopolitik önemi
☼ Bizans’ın Avrupa
Devletlerini Osmanlıya karşı
kışkırtması
☼ Bizans’ın şehzadeleri ve
Anadolu Beyliklerini
Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması
☼ Bizans’ın Osmanlı
toprak bütünlüğünü bozması
☼ Hz. Muhammed’in
hadisi şerifi
B- Fetih İçin Osmanlının Yaptığı Hazırlıklar
♣ Rumelihisarı
(Boğazkesen) yaptırıldı.
♣ Surları yıkabilecek
toplar döktürüldü.
♣ 400 parçalık donanma
oluşturuldu
♣ Karamanoğulları üzerine
bir ordu gönderilerek
gelebilecek tehlike önlendi.
♣ Avrupa dan gelecek
yardımları önlemek için Balkanlara kuvvet gönderildi.
♣ İstanbul civarındaki Silivri ve Vize
kaleleri alındı.
Yoğun kuşatma neticesinde 29 Mayıs 1453’te
salı günü, İstanbul fethedildi.
C- Fethin Türk Tarihi Açısından Sonuçları
☺ Osmanlının yükselme
dönemi başladı.
☺ İstanbul Osmanlı
Devleti’nin başkenti oldu
☺ Boğazlar ve boğaz
ticareti Osmanlıya geçti.
☺ II. Mehmet’e Fatih
ünvanı verildi.
☺ Osmanlı Devleti
imparatorluk haline geldi.
☺ Osmanlının Anadolu – Rumeli toprak
bütünlüğü
sağlandı.
D- Fethin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları
♥ Orta Çağ kapandı, Yeni Çağ başladı.
♥ Bizans İmparatorluğu yıkıldı.
♥ Avrupa’ya giden
bilim adamları Rönesans’ın
başlamasına neden oldu.
♥ Topun güçlü surları
yıktığını gören Avrupalı krallar,
feodaliteyi yıktılar.
♥ İpek yolu
Osmanlıların eline geçti. Avrupalılar yeni
yollar
aramaya başladı buda
Coğrafi Keşiflere
neden oldu.
♥ Ortodoks Patrikhanesi, Osmanlının
koruyuculuğu
altında
varlığını devam ettirdi.
Fatih bununla,
Hristiyan
birliğini parçalamayı, İslam
dininin hoş
görüsünü anlatmayı, Balkanlardaki fetihlerde
Ortodoksların desteğini kazanmayı
amaçladı.
|
2- ANADOLUDAKİ FETİHLER
☻Cenevizlilerden
Amasra alındı (1459).
☻Candaroğullarından
Sinop alındı (1460).
☻Trabzon Rum
İmparatorluğuna son verildi.
☻Karamanoğullarından
Konya ve Karaman alındı.
☻Akkoyunlu Devleti
Sultanı Uzun Hasan ile Otlukbeli Savaşı yapıldı (1473). Savaşı Osmanlı
Devleti kazanmış ve Akkoyunlu Devleti yıkılma dönemine girmiştir. Ayrıca
Osmanlı Devleti doğu sınırlarını güvence altına almıştır.
3- BALKANLARDAKİ FETİHLER
Sırbistan (1459), Mora (1460), Eflak
(1462), Bosna–Hersek (1463-65), Boğdan (1476) ve Arnavutluk alınarak
Balkanlar’ın fethi tamamlanmıştır.
Not: Bosna-Hersek halkı, Osmanlıya bağlandıktan kısa bir süre sonra
İslamiyet’i kabul etti.
4- DENİZLERDEKİ FAALİYETLER
a-Eğe adalarının fethi: Limni, Eğriboz,
Taşoz, Semadirek, İmroz, Midilli adaları alındı.
b-Yunan adalarının fethi: Kefalonya,
Ayamavra, Zanta adaları alındı.
c-Kırım’ın fethi: Gedik Ahmet Paşa
komutasındaki donanma Kırım’ı Cenevizlilerden almıştır (1477). Böylece:
* Karadeniz bir Türk
gölü haline geldi.
* Karadeniz ticaret yolu
tamamen Osmanlı
egemenliğine girdi.
* Cenevizlilerin
Karadeniz deki varlığına son verildi
d-Rodos kuşatılmış ama alınamamıştır.
e-İtalya’nın Otranto kalesi fethedilmiş
ise de Fatih’in ölmesinden sonra gerekli yardım yapılamadığı için tekrar
kaybedilmiştir. (1480)
5- OSMANLI - VENEDİK
SAVAŞLARI
Fatih Venedikliler ile 16 yıl savaş
yapmış ve sonuçta Venedikliler ile İmtiyazlar Anlaşmasını imzalamıştır
(1479). Bu anlaşma ile Venedikliler Osmanlı sularında serbestçe ticaret yapabilecek,
Venedikliler Osmanlılara vergi vereceklerdi.
Not: Bu anlaşma ile ilk
ticari ayrıcalıklar ticareti geliştirmek ve Hristiyan birliğini
parçalamak için, Fatih tarafından Venediklilere
verilmiştir.
6-DİĞER
GELİŞMELER
● Kanunname-i Osman
( Fatih Kanunnamesi )
çıkarıldı. Topkapı sarayı yapıldı.
● Devletin geleceği için
kardeş katline izin
verilmiştir.
● Divana padişah
yerine sadrazam başkanlık
yapmaya başladı.
● Sahn-ı Seman
medreseleri kuruldu.
● İlk altın para
bastırılmıştır.
● Hicaz su
yolları probleminden dolayı
Osmanlı-
Memlük ilişkileri ilk kez bu dönemde
bozuldu.
|
Fatih’in ölümü üzerine Amasya Valisi olan
oğlu Bayezid İstanbul’a gelerek tahta geçti.
Bayezid’in zayıf karakterli olması, bu dönemde
ortaya çıkan Cem Sultan Olayı ve taht kavgaları bu dönemin sönük geçmesine
neden olmuştur.
1-Cem Sultan Olayı
Cem Sultan II. Bayezid’e karşı
Memlükler’in de kışkırtması ile birkaç kez taht mücadelesine girişmiş ise de
mağlup olarak Rodos şovalyelerine sığınmış ve onlar tarafından papaya
götürülmüştür. Böylece sorun uluslar arası bir sorun haline gelmiştir.
Cem Sultan Olayının Osmanlıya Etkileri :
a- Batıdaki seferler duraklamış
b- Endülüs Emevilerine gerekli yardım götürülememiş
c- Safevi tehlikesi önlenememiş
d- II. Bayezid döneminin sönük geçmesine neden olmuş
e- Papa ve Avrupa
tarafından baskı unsuru
olarak
kullanılmıştır.
2-Karamanoğullarının Yıkılması (1483)
Karamanoğulları II. Bayezid tarafından
kesin olarak yıkılıştır.
3-Boğdan Fethinin Tamamlanması:
Kili ve Akkerman alınarak Boğdan’ın fethi
tamamlanmıştır. Böylece Kırım ile kara bağlantısı sağlanmış ve Lehistan ile
ilk ilişkiler başlamıştır.
4-Osmanlı-Memlük İlişkileri
Fatih zamanında bozulan ilişkiler bu
dönemde savaş haline dönüşmüştür.
Nedenleri:
a-Memlüklerin Cem Sultan’ı kışkırtmaları ve korumaları
b-Karamanoğullarını desteklemeleri
c-Fatih döneminden beri devam eden Hicaz u yolları sorunu
d-Dulkadiroğulları Beyliği’nin Memlüklere karşı Osmanlıdan
yardım istemesi
Bu savaşlar sırasında her iki tarafta bir
sonuç elde edememiştir.
5-Osmanlı-Venedik Savaşları:
Venediklilerden Modon, Koron, İnebahtı
kaleleri ve Navarin limanı alınmıştır.
Otranto seferinden sonra, elimizden çıkan
Ayamavra ve Kefalonya kaleleri geri alınmıştır.
6-Osmanlı İran İlişkileri
Şah İsmail, Akkoyunlu Devletini yıkarak
yerine Safevi Devletini kurdu.Şah İsmail Anadolu’yu ele geçirmek amacı ile
Anadolu da Şii propagandası yaparak, Şahkulu
İsyanının çıkmasına neden oldu.
Şahkulu yakalanarak idam edildi.
II. Bayezid’in Şii faaliyetlerine karşı
pasif davranması üzerine Trabzon Valisi Selim babasına karşı isyan etmiş ise
de başarısız olmuştur. Daha sonra yeniçeri ve ordunun desteği ile başa
geçmiştir.
|
Babası ve kardeşlerine karşı mücadele
eden Yavuz bu mücadeleyi kazanarak tahta geçmiştir.
1-Osmanlı İran İlişkileri
Kardeşleri ile yaptığı mücadeleyi
kazanan Yavuz, büyük tehlike olarak gördüğü şah İsmail’in üzerine yürümüştür.
Nedenleri:
☺Yavuz’un padişahlığını
Şah İsmail’in tebrik etmemesi
☺Şah İsmail’in Anadolu
da ayaklanmalar çıkartması
Bu nedenlerden dolayı Yavuz, Şah İsmail
ile Çaldıran Savaşını yaptı (1514).
Sonuçları:
☻Doğuda en büyük
tehlike olan, Safevi Devleti tehlikesi uzunca bir süre etkisiz hale
getirildi.
☻Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgeleri Osmanlı topraklarına katıldı.
☻Savaş dönüşü birçok
sanatçı, bilgin ve şair İstanbul’a getirildi.
☻Savaş dönüşünde
Dulkadiroğulları Beyliği ile yapılan Turnadağ
Savaşı (1515) ile Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlı Devletine katıldı.
Not: Dulkadiroğulları Beyliğinin alınması ile Anadolu Türk birliği
kesin olarak sağlanmıştır.
2-Osmanlı – Memlük İlişkileri
Nedenleri:
◘ Şah
İsmail ve Memlüklerin Osmanlıya
karşı ittifak
kurması
◘ Dulkadiroğulların Osmanlıya
katılmasına Memlüklerin
itirazı
◘ Fatih
döneminde başlayan iki
devlet arasındaki
anlaşmazlıklar
◘ Yavuz’un Müslümanları bir
bayrak altında toplayarak
İslam birliğini gerçekleştirmek istemesi
◘ Yavuz’un baharat
yolunu eline geçirmek istemesi
Yavuz Sultan Selim, Kansu Gavri ile Mercidabık Savaşını yaparak (1516)
Suriye, Filistin bölgesini ele geçirdi. Savaş sırasında Kansu Gavri
öldü.
Yavuz,
Memlük hükümdarı Tomanbay ile Ridaniye
Savaşını yaparak Memlükleri yıkmıştır (1517).
Sonuçları:
♠ Memlük Devleti ortadan kaldırılmıştır.
♠ Mısır Osmanlı devletine katıldı.
♠ Savaşılmadan Hicaz Osmanlı devletine
katılmıştır.
♠ Baharat yolu Osmanlının eline geçmiştir.
♠ Mukaddes emanetler İstanbul’a getirildi.
♠ Halifelik Osmanlı Devletine geçti.
♠ Osmanlı hazinesi ağzına kadar dolmuştur.
♠ Venedikliler Kıbrıs
adası için Memlüklere
ödedikleri
vergiyi Osmanlı Devletine ödemeye
başladılar.
Not: Yavuz
Sultan Selim döneminde bütün mücadeleler doğulu devletler ile yapılmış,
batılı devletler ile herhangi bir mücadele olmamıştır. Bu dönem batılı
devletler ile mücadelenin olmadığı tek dönemdir.
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.