11. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları

                             .................. …………….LİSESİ DİL VE ANLATIM 11.SINIF 2.DÖNEM 1.YAZILI SINAVI SORULARIDIR

1-Aşağıdaki metinlerin türünü yazarak bu türlerin iki özelliliğini yazınız. ( 20P)

1.METİN                                                                                          Bilmem siz de bana benzer misiniz?Dört çeşit insan karşısında nutkum tutulur.Deli bir, sarhoş iki, bunak üç, demagog dört.Karşımdaki mantık dışına çıktı mı şaşırır kalırım.Ortak bir dil konuşamazsınız, ikna edemez, bir yerde buluşamaz, anşamazsınız.İki kere ikinin dört ettiğini bile anlatamazsınız

2.METİN Evet severim gerçekçi edebiyatı, gerçekçi sanatı; bütün çığırları arasında onun en üstün olduğuna inanırım. Ama düşünüyorum da : “Bizi alıp düşler dünyasına götüren bir edebiyat da gerekli değil mi?” diyorum. Bugünün birçok yazarı sanatın toplumsal görevi üzerine türlü türlü sözler söylüyorlar. Okurları düşler dünyasına alıp götürmek de edebiyatın toplumdaki görevlerinden biri değil midir? Bir gerçek içinde yaşıyoruz, duvarlarını yıkıp aşamadığımız bir gerçek içinde. Onun da güzellikleri var elbette; ama pek alıştığımız için göremiyoruz, tadamıyoruz o güzellikleri

a) Metninin Türü: …………………………………….	b) Metninin Türü:………………………………………….
Bu türün özellikleri: 1) 2)	Bu türün özellikleri: 1) 2)

2- Aşağıdaki paragrafların anlatım tekniklerini yazınız. (10p)

"Dil doğal gelişimine bırakılmalıdır." görüşü, oldukça tehli­kelidir. Tehlikesi, bu görüşün ilk anda çok doğru görünme­sidir. Oysa yanıltıcıdır bu. Dil bilincinin oluşmadığı dö­nemlerde, gerçekten de "kendiliğinden" diye nitelenebile­cek bir gelişim olmuştur. Ancak, dil sorunu bir kez ortaya atıldıktan sonra "işi oluruna bırakma" söz konusu değildir. Türkiye'de her aydın, kalemi eline aldığı anda dil kavga­sında yerini alır. "Millet" yerine "ulus" ya da "ulus" yerine "millet" diyen birinin, dil konusunda yansız olduğu düşünü­lebilir mi?         CEVAP:

Trenin hareketine pek az bir vakit kalmıştı. Odacı süklüm püklüm haliyle, fakat oltasına balık dokunduğunu hisseden balıkçının sakin ve emniyetli duruşuyla bekliyordu. Ani bir hareketle odacının eline bir on liralık uzattı. Teşekkür etmeğe bile vakit bulamadan gişelerin bulunduğu yere doğru koşarak uzaklaştı. CEVAP:

       3-Aşağıdaki cümlelerin karşısına doğru ise  (D)  yanlış ise  (Y)  yazınız. (12p)

Fıkralar güncel konuları işleyen gazete yazılarıdır. (   )	Ahmet Haşim deneme türünde eser vermiştir. (    )
Denemede ağırbaşlı ve ciddi bir anlatım vardır.                    (    )	Fıkra yazarı yazdıklarını ispat etmek zorundadır.         (    )
Türk Edebiyatında Deneme türünün önde gelen isimleri Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin’dir.                                                (    )	Makalede söz oyunlarına başvurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur.                                                                              (    )
Sohbet yazılarında nükteye önem verilmez.(    )	Edebiyatımızdaki ilk makalenin adı Makaleteyn di (    )
Edebiyatımızdaki ilk makaleyi Ziya Paşa yazmıştır. (    )	Ahmet Rasim ve Şevket Rado sohbet yazarlarıdır.  (   )
Fıkra ve makaleler gazete ve dergilerde yayımlanabilir.       (    )	Sohbet yazılarında karşılıklı konuşma havası vardır.(   )

                                                                                                                                                                                                       

   4.Aşağıda tablodaki yazar-eser-edebi tür eşleştirmelerini doğru olarak yapınız.10

Ahmet  Mithat  Efendi	Anadolu Notları	GEZİ YAZISI
Ahmet  HAŞİM	Tahrib-i  Harabat	ELEŞTİRİ
Halit Ziya UŞAKLIGİL	Avrupa’da Bir Cevelan	GEZİ YAZISI
Reşat Nuri GÜNTEKİN	Kırk Yıl	ANI
Namık  KEMAL	Bize Göre	DENEME

5."Uzun uğraşlardan sonra aldığı bu zam onun rahatlamasına neden olmuştu." cümlesindeki anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tümleç eksikliği
B)  Yan cümle yüklemi eksikliği
C)  Ek yanlışlığı
D)  Yanlış anlamda kullanılan sözcük
E)  Tamlama yanlışlığı

6.Aşağıdakilerden hangisinde herhangi bir öğe eksikliğinden kaynaklanmayan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Öznenin ne olduğunu çok iyi biliyor fakat cümlelerde  bulamıyordu.
B) Derdini, bize anlattığın gibi gidip onu çözecek makama da  anlatmasını söyledi.
C)  Genellikle iyi geçinir, dost olurdu ama çok sıkı fıkı olmazdı asla.
D)  Yorum gücü gün geçtikçe azalıyor artık dergilerde pek kabul görmüyordu.
E)  Eserinin önsözünü çok özenerek yazmasına karşılık pek  okunduğunu söyleyemeyiz.                                                                                                                                                                                                                       

7.Aşağıdakilerin hangisinde “– ki  ” ekinin veya “ki” bağlacının yazımıyla ilgili bir yanlışlık yoktur?

A)       Madem ki gelmeyecektin, niye bizi beklettin?

B)       Masadaki kalemi alıp cebine koydu.

C)       Desemki, vakitlerden bir nisan akşamıdır.

D)      Kenarda ki yoldan gidersek iyi olur.

E)       Soru sorduğu zaman, cevaplaki sussun.

9.   Aşağıdakilerden hangisinde ünlü düşmesine uğramış bir    sözcük yoktur?

A)Çocuğun rengi sararıyor, kızarıyor bozarıyordu.

B)Ayrıntılara olan düşkünlüğüyle tanınan bir fotoğrafçıdır.

C)Olayın aslını astarını araştırmadan nasıl karar veriyorsun?

D)Bir fener olup yanmanın zamanı değil mi, zaman?

E)Şair ilk kitabını kızına ikinci kitabını oğluna ithaf etmiş.

10 .   "Bu edebî akım, bugüne gelinceye dek birçok evrelerden geçti." cümlesinin nitelikleri, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A)   Olumlu, bileşik, kurallı, eylem cümlesi

B)   Olumlu, basit, kurallı , eylem cümlesi

C)  Olumsuz, bileşik, devrik, ad cümlesi

D)  Olumsuz, basit, kurallı, eylem cümlesi

E)   Olumlu, bileşik, kurallı, ad cümlesi

11.      İnsan vücuduyla ilgili sözcüklerin, insana özgü niteliklerin doğaya uygulanması ya da doğayla ilgili sözcüklerin insana uygulanmasına "deyim aktarması" denir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıdaki açıklamaya uygun bir deyim aktarması yapılmamıştır?

A)       Tiz bir sesle: "Buraya gelin" diye seslendi.

B)      Sert bir bakışla çocuğu susturdu.

C)      Tatlı sözlerle gönlümüzü almaya çalışıyordu.

D)      Yumuşak bir sesle: "Beni anlıyor musun?" dedi.

E)       Yaptığı resimde hep çiğ renkler kullanmış.

CEVAPLAR:

1.METİN                                                                                          Bilmem siz de bana benzer misiniz?Dört çeşit insan karşısında nutkum tutulur.Deli bir, sarhoş iki, bunak üç, demagog dört.Karşımdaki mantık dışına çıktı mı şaşırır kalırım.Ortak bir dil konuşamazsınız, ikna edemez, bir yerde buluşamaz, anşamazsınız.İki kere ikinin dört ettiğini bile anlatamazsınız

2.METİN Evet severim gerçekçi edebiyatı, gerçekçi sanatı; bütün çığırları arasında onun en üstün olduğuna inanırım. Ama düşünüyorum da : “Bizi alıp düşler dünyasına götüren bir edebiyat da gerekli değil mi?” diyorum. Bugünün birçok yazarı sanatın toplumsal görevi üzerine türlü türlü sözler söylüyorlar. Okurları düşler dünyasına alıp götürmek de edebiyatın toplumdaki görevlerinden biri değil midir? Bir gerçek içinde yaşıyoruz, duvarlarını yıkıp aşamadığımız bir gerçek içinde. Onun da güzellikleri var elbette; ama pek alıştığımız için göremiyoruz, tadamıyoruz o güzellikleri

a) Metninin Türü:SOHBET	b) Metninin Türü:DENEME
Bu türün özellikleri: 1)KARŞILIKLI KONUŞMA HAVASI İÇİNDE 2)SAMİMİ DÜŞÜNCE YAZISI	Bu türün özellikleri: 1)YAZARIN DUYGU VE DÜŞÜNCELERİNİ ANLATIYOR 2)İSPAT AMACI GÜTMÜYOR

2- Aşağıdaki paragrafların anlatım tekniklerini yazınız. (10p)

"Dil doğal gelişimine bırakılmalıdır." görüşü, oldukça tehli­kelidir. Tehlikesi, bu görüşün ilk anda çok doğru görünme­sidir. Oysa yanıltıcıdır bu. Dil bilincinin oluşmadığı dö­nemlerde, gerçekten de "kendiliğinden" diye nitelenebile­cek bir gelişim olmuştur. Ancak, dil sorunu bir kez ortaya atıldıktan sonra "işi oluruna bırakma" söz konusu değildir. Türkiye'de her aydın, kalemi eline aldığı anda dil kavga­sında yerini alır. "Millet" yerine "ulus" ya da "ulus" yerine "millet" diyen birinin, dil konusunda yansız olduğu düşünü­lebilir mi?         CEVAP:TARTIŞMACI ANLATIM

Trenin hareketine pek az bir vakit kalmıştı. Odacı süklüm püklüm haliyle, fakat oltasına balık dokunduğunu hisseden balıkçının sakin ve emniyetli duruşuyla bekliyordu. Ani bir hareketle odacının eline bir on liralık uzattı. Teşekkür etmeğe bile vakit bulamadan gişelerin bulunduğu yere doğru koşarak uzaklaştı. CEVAP:  ÖYKÜLEYİCİ

       3-Aşağıdaki cümlelerin karşısına doğru ise  (D)  yanlış ise  (Y)  yazınız. (12p)

Fıkralar güncel konuları işleyen gazete yazılarıdır. ( D  )	Ahmet Haşim deneme türünde eser vermiştir. (  D  )
Denemede ağırbaşlı ve ciddi bir anlatım vardır.                    ( D   )	Fıkra yazarı yazdıklarını ispat etmek zorundadır.         (  Y  )
Türk Edebiyatında Deneme türünün önde gelen isimleri Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin’dir.                                                (  D  )	Makalede söz oyunlarına başvurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur.                                                                              ( D   )
Sohbet yazılarında nükteye önem verilmez.(    )	Edebiyatımızdaki ilk makalenin adı Makaleteyn di (  Y  )
Edebiyatımızdaki ilk makaleyi Ziya Paşa yazmıştır. (   Y )	Ahmet Rasim ve Şevket Rado sohbet yazarlarıdır.  ( D  )
Fıkra ve makaleler gazete ve dergilerde yayımlanabilir.       (  D  )	Sohbet yazılarında karşılıklı konuşma havası vardır.( D  )

                                                                                                                                                                                                      

    4.Aşağıda tablodaki yazar-eser-edebi tür eşleştirmelerini doğru olarak yapınız.10

Anadolu Notları	GEZİ YAZISI	REŞAT NURİ
Tahrib-i  Harabat	ELEŞTİRİ	NAMIK KEMAL
Avrupa’da Bir Cevelan	GEZİ YAZISI	AHMET MİTHAT
Kırk Yıl	ANI	HALİT ZİYA
Bize Göre	DENEME	AHMET HAŞİM