9.Sınıf Türk Edebiyatı Kitabı 2.Ünite:Metin ve Şair (Sayfa 74,75,76,77)

9.Sınıf Edebiyat Kitabı 

2.Ünite:Metin ve Şair

h. Metin ve Şair

HAZIRLIK

1. Sınıfınıza getirdiğiniz şiirleri okuyunuz. Sınıfta okunan şiirlerin hangi şairlere ait olabileceğini birbirinize sorunuz. herkes aynı kişiyi mi tahmin etti? Niçin böyle cevaplar verildiğini tartışınız. Vardığınız sonuçları sınıf tahtasına yazınız.

1.

2. Yaptığınız araştırmadan yararlanarak Orhan Veli’nin Türk şiirinde nasıl bir çığır açtığını açıklayınız.

2. Orhan Veli edebiyatımızda Garip akımını başlatan üç şairden biridir. Bu şairler edebiyatımızda klasik şiir anlayışını yıkmışlardır. Sanatlı, redif, kafiyeli şiirin yerinde serbest nazımla yazılan şiiri tercih etmiştir. O zamana kadar ölçü, kafiye vb. bir şiirde olmazsa olmazlar iken Garipçiler bunların hepsini yıkmışlardır ve şiiri halkın gündemine getirmişlerdir. Basit, sıradan halkı şiirlerine konu edinmişlerdir.

İNCELEME

1. metin

BEN ORHAN VELİ

2. metin

MACERA

1. Orhan Veli’nin kendi hayat hikâyesini konu edindiği “Ben Orhan Veli” adlı şiirinden yola çıkarak hayalinizde canlanan kişiyi betimleyiniz.

1.  Herkes gibi sıradanlık bir yaratılışa sahip ama biraz esprili ve mizahi yönü güçlü olan biri. Malda mülkte gözü olmadığını belirtiyor. Çeşitli yiyecekleri sevip sevmediğinden bahsediyor. Yani herkes gibi sıradan biri.

2. “Macera” adlı şiirden Orhan Veli’nin hayatı hakkında çıkarımlarda bulununuz.

2. Her şeyi yaşayarak öğrenen ve küçüklüğünden beri hayatın içinde koşturan ve tecrübelerini hayatla mücadele ederek sağlayan biri.

3. İncelediğiniz şiirleri aşağıdaki özelliklere göre karşılaştırarak verilen özelliklerin hangi şiire ait olduğunu işaretleyiniz.

3.

Özellikler	Macera	Ben Orhan Veli
• Şair eserinin adını belirtmiş.		XX
• Herkes gibi sıradan biri olduğunu belirtmiş.		XX
• Geçim sıkıntısından bahsetmiş.	XX
• Çocukluk günlerinden bahsetmiş.	XX
• Sevdiği yiyeceklerden bahsetmiş.		XX
• Arkadaşlarının adını belirtmiş.		XX
• Şiir yazdığını belirtmiş.		XX
• Yaşamından bahsetmiş.	XX	XX

4. Tabloda işaretlediğiniz özellikler şairin diğer şiirlerinde de yer alabilir mi? Düşüncelerinizi nedenlerini belirterek yazınız.

4. Alabilir çünkü şairler yaşamıyla ilgili özellikleri eserlerine aktarmaktan çekinmezler.

5. “Macera” şiirinde şair, hayatının hangi dönemlerinden söz etmektedir?

5. Çocukluk ve gençlik dönemlerinden bahsediyor.

6. Şair, evreni keşfini şiirdeki hangi sözleriyle dile getirmiştir?

6. “Denizi, insanları, gökyüzünü gördüm” mısra sonlarındaki hayatıyla ilgili keşiflerini yaşayarak bulduğunu belirtmiştir.

7. Şairin, şiirin sonunda yakındığı nedir?

7. Geçim sıkıntısından şikayetçi.

8. Orhan Veli hakkında yaptığınız araştırmadan edindiğiniz bilgileri de kullanarak “Ben Orhan Veli” ve “Macera” adlı şiirlerde şairin hangi kişilik özelliklerinin bulunduğunu aşağıya yazınız.

8. Geçim sıkıntısı olan, Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile arkadaş olan, şiirler yazan, mizahi bir kişiliğe sahip ve bu özelliğini de şiirlerine yansıtan biridir. Bunları da hayatından ve şiirlerinden bulabiliriz.

9. Orhan Veli deniz sevgisini “Macera” adlı şiirine yansıtabilmiş midir? Açıklayınız.

9. Evet yansıtmıştır.

10. “Macera” şiirinden yola çıkarak Orhan Veli’nin şiir anlayışı hakkında bilgi veriniz.

10. Türk şiirine yeni soluk getirmiştir. Redif, kafiyelere karşıdır. Sanatlı , süslü ve sanatkarane bir söyleyişe şiirde yer vermez. Ölçüye karşıdır. Serbest yazmayı tercih etmiştir. Günlük hayattaki sıradan insanı şiirine konu edinmiştir.

YORUMLAMA – GÜNCELLEME

1. Siz çevrenizdeki olayları, olguları vb. anlatmak için hangi kelimelere başvururdunuz?

1. Yazdığım metne göre değişir. Sanatlı bir metin yazılıyorsa ister istemez mecazlara ve söz sanatlarına başvurulması gerekiyor.

2. Şair, “Büyüdüm, işsiz kaldım, aç kaldım; / Para kazanmak gerekti; / Girdim insanların içine, / insanları gördüm.” dizelerinde hayatın hangi gerçekliğini şiirine yansıtıyor?

2. Yaşamda her şeyin zor oluğu ve bazı şeylerin tecrübe edilmesi gerektiği vurgulanıyor.

3. Sizce Orhan Veli kendi deyimiyle “zavallı bir şair” midir? Duygularını böylesine sade sözlerle ifade eden bir şairin sanat yeteneği hakkında neler söyleyebilirsiniz?

3. Sade bir duyguyu bu kadar sade kelimelerle söyleyip etkili olmak elbette önemli bir sanatçının yapabileceği özelliklerdir.

4. “Ben Orhan Veli” şiirinde anlam bütünlüğü hangi şiir birimleriyle sağlanmıştır? Şiirde anlamı oluşturmak için belli bir şiir birimi gerekli midir? Niçin?

4. Şair anlamı şiirin bütününe yaymıştır. Elbette ki belli bir bilgi birikimi gerekir. Orhan Veli, kendisinden önceki gibi yazılan şiiri yazamadığı için değil edebiyata yeni bir anlayış getirmek gerektiğini düşünür.

DEĞERLENDİRME

1. Aşağıdakilerden hangisi metin ve şair arasında ilişki kurmak için ipucu olur?

A. Şairin doğayı sevmesi

B. Şairin şiir dışında da eserler yazmış olması

C. Şairin belli bir sanat anlayışına bağlı olması

D. Şairin evli olması

E. Şairin İstanbul’da yaşamış olması

CEVAP: C

2. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

( Y  ) Şairin hayat hikâyesi ile metni arasında mutlaka bir ilişki vardır.

( D ) Şair, yetiştiği toplumun kültürel özelliklerini eserine aktarır.

( Y  ) Şair, kendinden sonra yetişen şairlere örnek olamaz.

( Y  ) Şair, toplumsal düşüncelerden soyutlanarak eser verir.

( D ) Şair, ortak temalara farklı yorumlar getirir.

3. Bir şiirin kimin tarafından yazıldığını anlamak için hangi yöntemleri kullanırsınız? Aşağıya yazınız.

3.Kullandığı imgelere, üslubuna, yazıldığı döneme, temasına, konusuna….

4. Her şair, şiirinde kendi hayat hikâyesini mi işler? Niçin?

4. Her şair kendi hayatıyla ilgili bilgileri eserlerine verir. Fakat yukarıdaki metinler de olduğu gibi de açık açık hayatıyla ilgili bilgi verme zorunluluğu da yoktur, sadece sezdirir.

5. Şairlerin yetiştiği ortam şiirlerine nasıl yansır?

5. Şairleri içinde yetiştiği ortam şekillendirir.