9.Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı 1.Ünite:İletişim (Sayfa:10,11,12,13,14,15,16,17)
1.İLETİŞİM1. Yukarıdaki çizimler incelendiğinde sosyal bir varlık olan insanın hangi temel ihtiyacı karşımıza çıkar? Tartışınız. Ulaştığınız sonucu sözlü olarak ifade ediniz.
1. Çizimler incelendiğinde insanın iletişim ihtiyacı karşımıza çıkar. İnsan sosyal bir varlıktır ve mutlaka iletişime geçmek zorundadır.
2. a. Yukarıdaki resim ve fotoğraflar incelendiğinde binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan insanoğlunun çevresiyle iletişim kurmak için başvurduğu yollar ve geçirdiği süreç ile ilgili neler söylenebilir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler hâlinde tahtaya yazınız.
a. En ilkel çağlardan günümüz iletişim ve bilgi çağına kadar gelen süreçte insanoğlu imkanları ölçüsünde iletişim vasıtalarını kullanmıştır. Mağara duvarlarına figür çizmek ve dumanla haberleşmekten günümüze kadar imkanları nispetinde iletişim kurmuş bir varlıktır.
b. Diğer canlıların, örneğin arıların da anlaşmalarında insanoğlu gibi bir süreçten geçtiği söylenebilir mi? Buradan hareketle insanların ve hayvanların anlaşmaları ile ilgili hangi sonuca ulaşılabilir?
b) Söylenemez; çünkü insanoğlu arayarak çabalayarak iletişimi bugünlere getirmiştir. Ama insan dışındaki varlıklar içgüdüsel olarak anlaştığı için onlarda böyle bir kaygı yoktur.
3. Günümüzde sıklıkla kullandığımız anlaşma araçları nelerdir? Defterinize yazınız.
3. Günümüzde en sık kullanılan iletişim aracı internet, televizyon, gazete, kitap… olarak karşımıza çıkara.
4. Aşağıdaki semboller, insanlar arasında bir anlaşma aracı olabilir mi? Sözlü olarak ifade ediniz.
4. Onlar da bir iletişim aracıdır.
5. Atatürk ilke ve inkılaplarıyla basın özgürlüğü arasında bir ilişki kurulabilir mi? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları defterinize yazınız.
5)Atatürk ilke ve inkılaplarıyla basın özgürlüğü arasında ilişki kurulabilir.
1. Etkinlik
Öğrencilerden hiçbir şey yazmadan, konuşmadan, işaretleşmeden, birbirlerine bakmadan bir-iki dakika oldukları yerde durmaları istenir. Öğrencilere bu hâlin sürdürülmesinin mümkün olup olmayacağı konusunda düşünceleri sorulur.
1. Yukarıdaki metinde geçen Haşmet Gülkokan’ın en belirgin kişilik özellikleri nelerdir?
1. En belirgin özelliği konuşkan olmasıdır. Onun tek deri dostlardan arkadaşlardan birini bulup dertleşmek, konuşmak ve dedikodu yapmaktır.
2. Yukarıdaki metinde Haşmet Gülkokan’ın günlük hayatından bir kesit anlatılmıştır. Anlatılanlardan hareketle Haşmet Gülkokan’ın toplum ve aile hayatıyla ilgili hangi sonuçlara ulaşabilirsiniz? Defterinize yazınız.
2. Toplum ve aile hayatıyla Haşmet Gülkokan sürekli çevresiyle iletişim içerisinde biri olmasıdır.
3. Haşmet Gülkokan “somurtkan, iletişime kapalı, duygu ve düşüncelerini açıklamaktan çekinen, çevresiyle iletişim kurduğu zaman da çevresini sürekli eleştiren” kişilik özelliklerine sahip olsaydı Haşmet Gülkokan’ın hayata bakış açısı, çevresiyle ilişkisi, aile yaşantısı ile ilgili nasıl bir sonuca varılırdı? Sözlü olarak ifade ediniz.
3.Haşmet yukarıda sayılan özellikleri taşımadığı için çevresinde sevilen biridir. somurtkan, iletişime kapalı, duygu ve düşüncelerini açıklamaktan çekinen, çevresiyle iletişim kurduğu zaman da çevresini sürekli eleştiren kişiler toplumda pek sevilmez ve kimse de onlarla ilişkiye girmek istemez.
4. Haşmet Gülkokan’ın çevresiyle kurduğu iletişimden hareketle iletişimin insan hayatındaki önemi ve değeri ile ilgili neler söylenebilir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları aşağıdaki şemada bulunan noktalı yerlere yazınız.
insanlar arasında anlaşmayı ve paylaşmayı sağladığı
|
||
bilimin gelişmesine katkı sağladığı
|
||
sosyalleşmeyi sağladığı
|
||
inanç ,gelenek ,göreneklerin bir sonraki kuşağı aktarılarak kültürün devamını sağladığı
|
||
İletişim
|
hayatın akışın sağladığı
|
için önemlidir
|
ortak bir amaç uğruna mücadeleyi kolaylaştırdığı
|
||
sorunların çözümünde vasıta olduğu
|
a. Yukarıda Haşmet Gülkokan ile eşi arasında gerçekleşen bir iletişim süreci resimlenmiştir. Bu iletişim sürecinde kullanılan iletişim ögelerini ve bu ögelerin işlevlerini aşağıda verilen bilgilerden hareketle tespit ediniz.
a.
b. Yukarıdaki tabloda verilen Haşmet Gülkokan ile karısı arasında geçen iletişim sürecini ve bu süreçte kullanılan iletişim öğelerini dikkate alarak metinde geçen başka bir iletişim sürecini iletişim tablosu üzerinde gösteriniz.
b.
Gönderici(konuşan): Haşmet Gülkokan: Gülüm bizim ciğer!
Alıcı(dinleyen) Kasap (Sakatatçı): Hazır Haşmet Bey
İleti(mesaj) : Ciğer
Kanal: Konuşma
Şifre: Dil
Dönüt: Hazır Haşmet Bey
Bağlam: Sakatatçının dükkanı
2. Etkinlik
Her öğrenci kendisinin belirleyeceği bir derste (matematik, Türk edebiyatı, tarih, fizik, beden eğitimi gibi) gerçekleşen iletişim sürecini, bu iletişim sürecinde kullanılan ögeleri belirleyerek defterine yazar.
6.
a. Yukarıda gösterilen ilk dört iletişim sürecinde iletişim gerçekleşmezken sonraki iletişim sürecinde gerçekleşmektedir. Bu iletişim süreçlerinde iletişim ögelerinin özellikleri de dikkate alındığında iletişimin gerçekleşme ve gerçekleşmeme nedenleri nelerdir? Tartışınız. Sonuçları defterinize yazınız.
a. İletişimde her kişi arasında olur. Yani gönderici ve alıcı arasında olur ve bu ikisi de istekli olmalıdır. Bunlardan biri olmazsa iletişim gerçekleşmez.
b. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle gönderici, alıcı ve ileti arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
b. İletişimin en temel iki öğesi gönderici ile alıcıdır. Gönderici ile alıcı arasında bir iletişim olacaksa da yani her ikisi de istekli olsalar da mutlaka aralarında iletişime geçecek bir iletilerinin olması lazım.
7.“Kendisi dışında başka bir şeyi gösteren, düşündüren, onun yerini alabilen nesne, görünüş ve olguya” gösterge dendiğine göre yukarıdaki varlıklar neyin göstergesi olabilir? Sözlü olarak ifade ediniz.
- Yeşil yapraklar: bahar
- Kardan adam: kış
- Duman: yangın
- Siyah bulut: yağmur
- Bayrak : Türkiye (bağımsızlık da denebilir)
1.Resim:Amaç iletişimi sağlamak değildir. Bir durumu, olayı, nesneyi göstermektir: Doğal gösterge
2.Resim:Toplumun bütün üyeleri için aynı değerdedir. İleti aktarma, bilgi verme amacıyla kullanılır. Sosyal Gösterge
3.Resim: İletişimi sağlar. Doğal bir süreçte ortaya çıkar. Dil Göstergesi
b. Dil göstergelerine, doğal ve sosyal göstergelere günlük hayatınızdan, çevrenizden örnekler veriniz.
b.
a) Dil Göstergesi: Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her türlü eylem bu gruba girer.
b) Doğal Gösterge: Ülkelerinde doğal güzellikleri, yaprakların sararması, siyah bulutlar, güneşin doğması-batması…
c) Sosyal Gösterge: Trafik ışıkları, görgü kuralları, sigara içilmez levhaları, okulların açılması…
9. a. Haşmet Gülkokan hikâyesinde geçen “ekmek” kelimesinin, dil göstergesi olma süreci aşağıda açıklanmıştır. Buna göre dil göstergesinin oluşabilmesi için varlığın hangi yönleri bir arada düşünülmelidir? Sözlü olarak ifade ediniz.
a. Varlığı oluşturan seslerin bir arada bulunması gerekmektedir.
b. “Portakal” ve “balık” göstergelerinin oluşma sürecini yukarıda verilen örnekte olduğu gibi belirleyiniz.
b.
10.
a. Yukarıdaki resimde Haşmet Gülkokan çevresiyle iletişim kurarken duygu ve düşüncelerini dil göstergesi dışında başka hangi göstergelerle anlatabilir?
a. Jest ve mimiklerini kullanarak iletişime geçer ve ama bu da iletişimde bazı yanlış anlaşılmalara yol açabilir.
b. Resimde kullanılan dil dışı göstergeleri tespit ederek defterinize yazınız.
b. Haşmet Gülkokan’ın jest ve mimikleri, fiyat etiketleri, trafik lambaları, trafik işaret levhaları
c. Haşmet Gülkokan iletişim sürecinde sadece dil dışı göstergeler kullansaydı bu iletişim sürecinde ne gibi durumlar ortaya çıkardı? Sözlü olarak ifade ediniz.
c. En etkili iletişim dille yapılır, diğerlerinde ise karmaşık olan ifadelerin anlatımında sıkıntı olurdu.
11. a. Aşağıdaki dil dışı göstergede Türkiye’nin bir günlük iklim özellikleri hakkında bilgi verilmiş, aynı bilgi daha sonra dil göstergesi ile anlatılmıştır. Bu iki göstergeyi kullanışlılık açısından karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler hâlinde tahtaya yazınız.
a. Dil dışı göstergeler herkes tarafından aynı algılanmayabilir ve sonuçları açısından doğru iletişim olmaz. Meteoroloji sitesinde hava hareketlerine bakıldığında bazılarını anlasak da bazılarının açıklamalarına yan dil göstergelerine bakmak durumundayız.
b. Yukarıda ulaştığınız sonuçlardan hareketle dil göstergelerini ve dil dışı göstergeleri aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız. Çıkarımlarınızı defterinize yazınız.
a) İletişim sürecindeki kullanışlılık Dil Göstergesi
b) Bilgileri gelecek zamana aktarmada elverişli olması Dil Göstergesi
c) Ruh hâllerinin ve duyguların anlatılmasında kullanılabilir olması Dil Göstergesi
ç) Kendi anlam ve değerlerinden başka anlamları da ifade etmeye elverişli olması Dil Dışı Gösterge
3. Etkinlik
a. Aşağıdaki metinleri canlandırmak üzere iki grup oluşturulur. Birinci grup Haşmet Gülkokan hikâyesinden alınan 1. metni alışveriş bağlamını ön plana çıkaracak şekilde, ikinci grup 2. metni sınıf bağlamını ön plana çıkaracak şekilde canlandırır.
b. Aşağıdaki şemada gösterildiği gibi birinci metindeki olayların sınıf bağlamında, ikinci metindeki olayların alışveriş bağlamında gerçekleşmesi durumunda nasıl bir sonuç ortaya çıkar? Tartışınız. Sonuçları aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.
b. Farklı iletişimlerin farklı mekanlarda gerçekleşmesi durumunda iletişim gerçekleşmez.
c. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle bağlamın konuya, konunun da bağlama göre değişmesi ve bağlamın önemi hakkında çıkarımlarda bulununuz. Çıkarımlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.
c. İletinin alıcıya ulaşması için göndericinin bunu doğru şekilde ifade etmesi önemlidir.Ancakiletişimin hangi ortamda (bağlamda) gerçekleştiği de bir o kadar önemlidir.Örneğin yüksek sesli müzik dinlenilen bir yerde sağlıklı iletişimden söz etmek pek mümkün değildir.
12. Hoş Görmelik, Taassupsuzluk (Tolerance) metninde Atatürk’e göre basın hürriyeti nasıl olmalıdır?
12. Kişiler düşüncelerini serbestçe ifade edebilmelilerdir.
13. Atatürk’e göre basın ne gibi tehlikelerle karşı karşıyadır?
13. Milli hükümetin tesirde kalması, para ile satın alınarak bilgilerin gizlenmesi gibi tehlikelerle karşı karşıya
14. Atatürk, basını bekleyen bu tehlikelerin ortadan kaldırılması için ne gibi öneriler sunmuştur?
14. Öncelikle yasal sınır çizilecek, basının kendisine ahlaki prensipler teşkil edecek örgüt kurulması gibi önerileri vardır.
15. Hoş Görmelik, Taassupsuzluk (Tolerance) metninden hareketle Atatürk’ün basına ve basın hürriyetine verdiği önemi belirleyerek defterinize yazınız.
15. Bambaşka bir toplum ve özgür bir gelecek için önemli olduğunu düşünür.
ANLAMA – YORUMLAMA
1. Günümüz dünyasında iletişim imkânları çok ilerlediği hâlde savaşlar ve anlaşmazlıkların çok olması neye bağlanabilir? Bu savaşlar ve anlaşmazlıkların en aza indirilmesiyle iletişim arasında nasıl bir ilgi kurulabilir? Tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
1. İletişim olunca insanları illa ki de her şeyin günlük güneşli olması beklenmez. İnsanlar iletişimde karşısındakinin ne istediği bazen çok iyi bilir ama insanların hırsları, aç gözlülükleri çatışmaların olmasına neden olur. İletişimde çatışma çıktığı zaman eksik olan tek şey EMPATİdir.
2. Aşağıdaki metinde geçen iletişim sürecini belirleyerek verilen şemaya yazınız.
Gönderici : Hükümdar
Alıcı :Aytoldı İleti :Sözün ne kadarı fayda sağlar, ne kadarı zarar getirir? |
Gönderici : Aytoldı
Alıcı : Hükümdar İleti :Fazla sözün ve az sözün ne olduğu |
3. a. Ambulans ve itfaiyenin siren çalarak gitmesi nelerin göstergesidir? Yandaki noktalı yerlere yazınız.
a. Ambulans siren çalınca hasta olduğu, itfaiye siren çalınca yangın olduğu anlamındadır.
b. Resim, şekil, işaret ve vücut diliyle gerçekleşen birer gösterge söyleyiniz.
b.
4. Yandaki şema incelendiğinde iletişimin önemi ile ilgili neler söylenebilir?
5. Atatürk’ün “Basın, milletin umumi sesidir.” düşüncesinden ne anlıyorsunuz? Atatürk’ün bu görüşü ile günümüz basın dünyasının işlevi arasında bir ilişki var mıdır? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları defterinize yazınız.
5. Atatürk bu sözle basının bir toplumun ortak ve genel duyguları ve fikirlerinin yansıtıcısı olduğunu belirtmiştir. Günümüz basın dünyası da halkın ortak duygu ve düşüncelerini yansıtmaktadır.
ÖLÇME DEĞERLENDİRME
MUHTAR
Kapı çalındığı zaman Kırkayak Hanife Hanım sokağa çıkmak üzere mantosunu giymekle meşguldü. “Bu da kim sabah sabah?” diye söylenerek kapıyı açtı. Elinde gazete kâğıdına sarılı bir kapla İlyas’ın karısını görünce
gülümsedi.
Hoş geldin Firdevs, dedi. “Dışarı mı çıkıyordun teyze ?” “Çıkıyordum amma acelesi yok. Gel gel.”
Kapının dibindeki bir kaç basamakla çıkılan kerevetli odaya girdiler. Her taraf tertemizdi. Oda sabun ve ıslak tahta kokuyordu:
Firdevs elindeki kabı gazetelerden çıkardı. Sahan kapağını kaldırdı. Tepeleme telkadayıfı dolu tabağı duvara dayalı muşamba örtülü yemek masasının üstüne koydu.
“Annem gönderdi teyze.” dedi. “Gözlerinden öptü.”
Fikret ARIT
1. Muhtar metninde geçen iletişim sürecinde kullanılan iletişim ögelerini iletişim tablosu üzerinde gösteriniz.- Gönderici: Firdevs Hanım
- Alıcı: Kırkayak Hanife Hanım
- İleti: “Dışarı mı çıkıyordun?”
- Dönüt: “Çıkıyordum amma acelesi yok.”
- Bağlam: ev
- Kanal: Hava
- Şifre: Dil
2. Muhtar metninde iletişim kurarken dil göstergesi dışında başka hangi göstergeler kullanılmıştır?
2. Jest ve mimikler, gazete, sabun
3. Muhtar metninde “gazete” ve “sabun” göstergelerinin oluşma sürecini belirleyiniz.
3. s.a.b.u.n >varlığı anlatan sesler =sabun(varlığı gösteren kelime) >dil göstergesi
g.a.z.e.t.e> varlığı anlatan sesler=gazete (varlığı gösteren kelime) >dil göstergesi
4. Aşağıdaki iletişim süreçlerinden hangisinde gönderici ve alıcı doğru şekilde verilmiştir?
4. CEVAP:B
5 Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.
Her göstergede GÖSTEREN ve GÖSTERİLEN olur
Bir iletişimde iletinin gönderildiği kişiye, iletinin hedefine ALICI denir.
6. Aşağıdaki iletişim ögelerini, resimdeki karşılıklarıyla eşleştiriniz.
Alıcı: Kedi
Gönderici: Çocuk
Bağlam: Park ya da oyun alanı, arazi
İleti: Gel kedicik, pisi pisi
Şifre: Dil, Konuşma
7. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Dil dışı göstergelerle gerçekleştirilen iletişim, dil ile gerçekleştirilen iletişimden daha kullanışlıdır. ( Y )
Her iletişim bağlama göre farklı nitelik kazanır. ( D )
Bir göstergenin ses yönünü gösteren, anlam yönünü gösterilen karşılar. ( D )
8. “Günlük hayat ve iletişim” konulu kısa bir yazı yazınız.
8. Cevabı size kalmış..
9. Atatürk neden basın özgürlüğüne önem vermiştir?
9. Yukarıda konuyla ilgili soruda cevaplanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.