11. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve cevapları

I. METİN

II. METİN

Meşrutiyetin ilanından beri, bana sık sık yatı misafirliğine gelen Şahabettin Süleyman, bir akşam, her vakitki telaşlı ve heyecanlı haliyle üzerime yürürcesine “Erken yemek yiyelim, Süleyman Nazif’i ziyaret edeceğiz.” demişti. Şahabettin Süleyman’ın bir büyük müjde gibi verdiği bu haber, doğrusunu söylemek lazım gelirse bende ne bir sevinç ne bir ilgi uyandırmıştı.

11.11.2009 Saat sekizde kalktım. Her günkü uyanışımdan iki üç saat geç. Kırk yılda bir böyle uyanırım. Aynı çorapları giydim. Bugün evdeyim. Çayı demledim, sütü ocağa koydum. Süt kaynayıncaya değin jimnastik yaptım. Süt iki bardaklık. Birini kahveyle içtim, öbürüne yoğurt çaldım. Yarım dilim ekmek, iki yeşil, iki siyah zeytin, kağıt gibi bir dilim kaşardan oluşan hafif bir kahvaltı hazırladım kendime.

1. Yukarıdaki metinlerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplandırınız. (16 puan)

I. metnin türünü yazınız:		3 puan
II. metnin türünü yazınız:		3 puan
Her iki metinde hangi anlatıcının bakış açısı vardır?		2 puan
Her iki metinde ağırlıklı olarak kullanılan anlatım biçimi (türü) nedir? (bir anlatım biçimi yazılacak)		2 puan
Yukarıdaki metinlerin benzer iki yönünü yazınız.		4 puan
Yukarıdaki metinlerin farklı bir yönünü yazınız.		2 puan

2. Yukarıdaki metinlerden ses uyumları ve ses olaylarıyla ilgili istenen sözcükleri aşağıdaki tablodaki uygun yerlere yazınız. (10 puan)

SES OLAYI, ÜNLÜ UYUMU
Ünsüz yumuşamasına iki örnek yazınız.		2 puan
Ünsüz benzeşmesine iki örnek yazınız.		2 puan
Ünlü daralmasına bir örnek yazınız.		2 puan
Ünlü aşınmasına bir örnek yazınız.		2 puan
Büyük ünlü uyumuna uymayan iki sözcük		2 puan

3. Aşağıdaki cümlelerdeki bilgiler doğru ise “D” yanlış ise “Y” yazınız. (4 puan)

	Yukarıda verilen I. Metin ve II. Metin birer öğretici metindir.	1 puan
	Olay çevresinde gelişen metinlerde gerçekler olduğu gibi aktarılır.	1 puan
	Kurmaca metinlerde kanıtlayıcı anlatıma sıkça başvurulur	1 puan
	Gezi yazıları kişisel hayatı konu alan öğretici metinlerdir.	1 puan

4. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5 puan)

a)        Bazı kişilerin kendi hayat hikayelerini kaleme almalarına ……………………….denir.

b)       Ünlü bir kimsenin hayatını, kişiliğini, eserlerini, başarılarını ayrıntılarıyla ele alan veya bilimsel bir alanda özel bir konu ya da sorun üzerine yazılan inceleme yazısına ……………………………..denir.

c)        Seydi Ali Reis’in ………………………………………, Ahmet Haşim’in ……………………………………….adlı eserleri gezi türünde yazılmış önemli eserlerdir.

d)       Günlük türüne benzer yazılara eski edebiyatımızda ……………………………………..denirdi.

5. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

1.            Aşağıdakilerden hangisi sanat metinlerinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?

A)      Dil ve üslubun estetik olması

B)      Anlatılanların heyecan uyandırması

C)      Olayların yeniden kurgulanması

D)      Kişi, zaman, yer, anlatıcı gibi ögelere yer verilmesi

E)       Nesnelliğe ve açılayıcı anlatıma ağırlık verilmesi

2.            Aşağıdaki türlerden hangisinde “öğreticilik” amacı yoktur?

A)      Deneme

B)      Biyografi

C)      Makale

D)      Öykü

E)       Eleştiri

3.            Betimleyici anlatım aşağıdaki metinlerin hangisinde diğerlerinden daha az kullanılır.

A)      Anı

B)      Fıkra (köşe yazısı)

C)      Roman

D)      Masal

E)       Gezi

4.            Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aldığı ekten dolayı "büyük ünlü uyumu"na uymayan bir sözcük kullanılmıştır?

A)    Kitaptaki resimler onu oyalıyordu.

B)    Durakta saatlerce onu bekledim.

C)    Doktor hastanın ateşini ölçtü.

D)    Onu dikkatle dinledik.

E)     Kardeşim bugün de okula gidemedi.

5.           

A

 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A)    H. Ziya Uşaklıgil'in "Mai Ve Siyah" romanı televizyon filmi yapılmıştı.

B)    "Cevdet Bey ve Oğulları" Orhan Pamuk'un yapıtıdır.

C)    Cahit Sıtkı "Otuz Beş Yaş" adlı yapıtıyla birincilik almıştı.

D)    Halide Edip, "Sinekli Bakkal"da anılarından da yararlanmış.

E)     Yakup Kadri, "Yaban"da dönemin aydınlarını suçluyor.

6.            Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlış değildir?

A)    Param parça oluverir dünyan.

B)    Çırıl çıplak bozkırlara dönersin.

C)    Çepe çevre sarar insanı yalnızlık.

D)    Sen de tıpa tıp onlara benzersin.

E)     Pisi pisine yok olur gidersin.

7.            Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, "-ki" eki ya da "ki" bağlacının yazımı yanlıştır?

A)    Seninki bugünlerde hiç uğramıyor.

B)    Neyseki şemsiyemizi yanımıza almıştık.

C)    Unutma ki her insan hata yapabilir.

D)    Sabahki görüşmemiz olumluydu.

E)     Çevrendekileri de düşünmelisin.

8.            İkiz hayaletler gibi yürüdük
Elele yanyana bir bahar günü
Gece bir tepeden seyir ettik büyük
Yıldızların suya döküldüğünü

Yukarıdaki dizelerde kaç yazım yanlışı vardır?

A)    1

B)    2

C)    3

D)    4

E)     5

9.            Sıyrılmak kolay değil, bunca dertten
Vaz mı geçelim eve ekmek götürmekten
Bu dizelerdeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı, aşağıdakilerin hangisinde yoktur?

A)    İlerde sen de anlarsın çocuğum

B)    Baba diye çağrılınca bir gün

C)    O zaman anlayacaksın değerini ekmeğin

D)    Savrulacaksın oradan oraya

E)     Yanıp kavrulacak yüreğin

10.         Kimsesizler düştükçe aklıma
İnsanlığımdan utanıyorum
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi için örnek yoktur?

A)    Ünlü düşmesi

B)    Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük

C)    Ünlü daralması

D)    Ünsüz yumuşaması

E)     Ünsüz benzeşmesi

11.         Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de”nin yazımı doğrudur?

A)      Akşama sizde gelecek misiniz?

B)      Aynı kalemden kardeşim de var.

C)      Ak düşen saçlarımı bir bir sayarken
Bunca yıl nasıl geçmiş birde bana sor.

D)      Derslerim bir bitsin de sonra düşünürüz.

E)       Partiye senide mi çağırdı.

12.         (I) Hiçbirimiz tan yeri ağarıncaya kadar uyuyamadık. (II) Çölün öbür ucunda güneşin küçücük bir parçası gözükürken birden toprak patladı. (III) Sular bir kaç kavak boyu göğe doğru fışkırdı. (IV) Apak köpükler, su yüzü görmemiş çölün kumları­na serildi. (V) Toprak suya doydukça köpükler in­ceden dalgalanıyordu.

Yukarıda numaralanmış tümcelerin hangisin­de bir yazım yanlışı yapılmıştır?

1.        A) I.       B) II.      C) III.      D) IV.      E) V.

6. Okul müdürlüğünüze, öğrenci belgesi istemek için bir dilekçe yazınız.

CEVAP ANAHTARI

I. METİN

II. METİN

Meşrutiyetin ilanından beri, bana sık sık yatı misafirliğine gelen Şahabettin Süleyman, bir akşam, her vakitki telaşlı ve heyecanlı haliyle üzerime yürürcesine “Erken yemek yiyelim, Süleyman Nazif’i ziyaret edeceğiz.” demişti. Şahabettin Süleyman’ın bir büyük müjde gibi verdiği bu haber, doğrusunu söylemek lazım gelirse bende ne bir sevinç ne bir ilgi uyandırmıştı.

11.11.2009 Saat sekizde kalktım. Her günkü uyanışımdan iki üç saat geç. Kırk yılda bir böyle uyanırım. Aynı çorapları giydim. Bugün evdeyim. Çayı demledim, sütü ocağa koydum. Süt kaynayıncaya değin jimnastik yaptım. Süt iki bardaklık. Birini kahveyle içtim, öbürüne yoğurt çaldım. Yarım dilim ekmek, iki yeşil, iki siyah zeytin, kağıt gibi bir dilim kaşardan oluşan hafif bir kahvaltı hazırladım kendime.

1. Yukarıdaki metinlerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplandırınız. (16 puan)

I. metnin türünü yazınız:	ANI	3 puan
II. metnin türünü yazınız:	GÜNLÜK	3 puan
Her iki metinde hangi anlatıcının bakış açısı vardır?	KAHRAMAN ANLATICI	2 puan
Her iki metinde ağırlıklı olarak kullanılan anlatım biçimi (türü) nedir? (bir anlatım biçimi yazılacak)	ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM	2 puan
Yukarıdaki metinlerin benzer iki yönünü yazınız.	1.        İki metin de kişisel hayatı konu edinen öğretici metinlerdendir. 2.        İki metinde de öyküleyici anlatıma başvurulmuştur.	4 puan
Yukarıdaki metinlerin farklı bir yönünü yazınız.	Anılar, aradan belli bir zaman geçtikten sonra yazılır, günlükler ise olaylar yaşandıktan hemen sonra sıcağı sıcağına yazılır.	2 puan

2. Yukarıdaki metinlerden ses uyumları ve ses olaylarıyla ilgili istenen sözcükleri aşağıdaki tablodaki uygun yerlere yazınız. (10 puan)

SES OLAYI, ÜNLÜ UYUMU
Ünsüz yumuşamasına iki örnek yazınız.	Misafirliğine, ocağa	2 puan
Ünsüz benzeşmesine iki örnek yazınız.	Kalktım, uyandırmıştı	2 puan
Ünlü daralmasına bir örnek yazınız.	Yiyelim	2 puan
Ünlü aşınmasına bir örnek yazınız.	Kahvaltı	2 puan
Büyük ünlü uyumuna uymayan iki sözcük	Süleyman, jimnastik	2 puan

3. Aşağıdaki cümlelerdeki bilgiler doğru ise “D” yanlış ise “Y” yazınız. (4 puan)

D	Yukarıda verilen I. Metin ve II. Metin birer öğretici metindir.	1 puan
Y	Olay çevresinde gelişen metinlerde gerçekler olduğu gibi aktarılır.	1 puan
Y	Kurmaca metinlerde kanıtlayıcı anlatıma sıkça başvurulur	1 puan
D	Gezi yazıları kişisel hayatı konu alan öğretici metinlerdir.	1 puan

4. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (5 puan)

a)        Bazı kişilerin kendi hayat hikayelerini kaleme almalarına OTOBİYOGRAFİ denir.

b)       Ünlü bir kimsenin hayatını, kişiliğini, eserlerini, başarılarını ayrıntılarıyla ele alan veya bilimsel bir alanda özel bir konu ya da sorun üzerine yazılan inceleme yazısına MONOGRAFİ denir.

c)        Seydi Ali Reis’in MİRATÜ’L MEMALİK  Ahmet Haşim’in FRANKFURT SEYAHATNAMESİ  adlı eserleri gezi türünde yazılmış önemli eserlerdir.

d)       Günlük türüne benzer yazılara eski edebiyatımızda RÛZNAME denirdi.

5. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

1.            Aşağıdakilerden hangisi sanat metinlerinin belirleyici özelliklerinden biri değildir?

A)      Dil ve üslubun estetik olması

B)      Anlatılanların heyecan uyandırması

C)      Olayların yeniden kurgulanması

D)      Kişi, zaman, yer, anlatıcı gibi ögelere yer verilmesi

E)       Nesnelliğe ve açılayıcı anlatıma ağırlık verilmesi

2.            Aşağıdaki türlerden hangisinde “öğreticilik” amacı yoktur?

A)      Deneme

B)      Biyografi

C)      Makale

D)      Öykü

E)       Eleştiri

3.            Betimleyici anlatım aşağıdaki metinlerin hangisinde diğerlerinden daha az kullanılır.

A)      Anı

B)      Fıkra (köşe yazısı)

C)      Roman

D)      Masal

E)       Gezi

4.            Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aldığı ekten dolayı "büyük ünlü uyumu"na uymayan bir sözcük kullanılmıştır?

A)    Kitaptaki resimler onu oyalıyordu.

B)    Durakta saatlerce onu bekledim.

C)    Doktor hastanın ateşini ölçtü.

D)    Onu dikkatle dinledik.

E)     Kardeşim bugün de okula gidemedi.

5.           

A

 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A)    H. Ziya Uşaklıgil'in "Mai Ve Siyah" romanı televizyon filmi yapılmıştı.

B)    "Cevdet Bey ve Oğulları" Orhan Pamuk'un yapıtıdır.

C)    Cahit Sıtkı "Otuz Beş Yaş" adlı yapıtıyla birincilik almıştı.

D)    Halide Edip, "Sinekli Bakkal"da anılarından da yararlanmış.

E)     Yakup Kadri, "Yaban"da dönemin aydınlarını suçluyor.

6.            Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlış değildir?

A)    Param parça oluverir dünyan.

B)    Çırıl çıplak bozkırlara dönersin.

C)    Çepe çevre sarar insanı yalnızlık.

D)    Sen de tıpa tıp onlara benzersin.

E)     Pisi pisine yok olur gidersin.

7.            Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, "-ki" eki ya da "ki" bağlacının yazımı yanlıştır?

A)    Seninki bugünlerde hiç uğramıyor.

B)    Neyseki şemsiyemizi yanımıza almıştık.

C)    Unutma ki her insan hata yapabilir.

D)    Sabahki görüşmemiz olumluydu.

E)     Çevrendekileri de düşünmelisin.

8.            İkiz hayaletler gibi yürüdük
Elele yanyana bir bahar günü
Gece bir tepeden seyir ettik büyük
Yıldızların suya döküldüğünü

Yukarıdaki dizelerde kaç yazım yanlışı vardır?

A)    1

B)    2

C)    3

D)    4

E)     5

9.            Sıyrılmak kolay değil, bunca dertten
Vaz mı geçelim eve ekmek götürmekten
Bu dizelerdeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı, aşağıdakilerin hangisinde yoktur?

A)    İlerde sen de anlarsın çocuğum

B)    Baba diye çağrılınca bir gün

C)    O zaman anlayacaksın değerini ekmeğin

D)    Savrulacaksın oradan oraya

E)     Yanıp kavrulacak yüreğin

10.         Kimsesizler düştükçe aklıma
İnsanlığımdan utanıyorum
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi için örnek yoktur?

A)    Ünlü düşmesi

B)    Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük

C)    Ünlü daralması

D)    Ünsüz yumuşaması

E)     Ünsüz benzeşmesi

11.         Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de”nin yazımı doğrudur?

A)      Akşama sizde gelecek misiniz?

B)      Aynı kalemden kardeşim de var.

C)      Ak düşen saçlarımı bir bir sayarken
Bunca yıl nasıl geçmiş birde bana sor.

D)      Derslerim bir bitsin de sonra düşünürüz.

E)       Partiye senide mi çağırdı.

12.         (I) Hiçbirimiz tan yeri ağarıncaya kadar uyuyamadık. (II) Çölün öbür ucunda güneşin küçücük bir parçası gözükürken birden toprak patladı. (III) Sular bir kaç kavak boyu göğe doğru fışkırdı. (IV) Apak köpükler, su yüzü görmemiş çölün kumları­na serildi. (V) Toprak suya doydukça köpükler in­ceden dalgalanıyordu.

Yukarıda numaralanmış tümcelerin hangisin­de bir yazım yanlışı yapılmıştır?

1.        A) I.       B) II.      C) III.      D) IV.      E) V.

6. Okul müdürlüğünüze, öğrenci belgesi istemek için bir dilekçe yazınız.