10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı - Biryay Ders Kitabı Cevapları 2020-2021- Sayfa 17

 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı - Biryay Ders Kitabı Cevapları 2020-2021- Sayfa 17

1. Abbasi ordusunda Türklerin ne kadar büyük bir yer işgal ettiklerini biliyoruz. cümlesinde kullanılan işgal etmek kelime grubunun hangi anlamda kullanıldığını söyleyiniz.

Bu cümlede işgal etmek kelime grubu "yer kaplamak, elde etmek, sahip olmak, ele geçirmek, " anlamlarında kullanılmış.

2. Okuduğunuz metne göre Türklerin İslamiyet'i kabul etmesinde neler etkili olmuştur?

CEVAP: İslamiyet, Türklerin yiğitlik duygusuna, cihangirlik idealine uygun düşen bir dindir. 

İslamiyet adalet ve barışı tesis eden bir dindir. Bu özellikler Türklerin devlet yönetiminde de olduğu için Türklerin İslamiyet'i kabulünde  etkili olmuştur.

3. Okuduğunuz metnin yazılış amacını ve hedef kitlesini belirleyiniz.

CEVAP: Bu metin Türklerin İslamiyet'i kabulünü, Türk kültürünün İslamiyetle kaynaşmasını anlatan, bilgi vermeyi amaçlayan bir metindir. Hedef kitlesi bu konuya ilgili duyan lise çağı ve daha büyük yaştaki belli bir kültür birikimi olan kişilerdir.

4. Bir düşüncenin somut hale getirilerek daha anlaşılır kılınması için anlatılan konuyla ilgili örnekler verilmesine örneklendirme denir. Okuduğunuz metinde yazar düşüncesini desteklemek için hangi örnekleri vermiştir.

CEVAP: İslamiyet'in mistik yönünü Türklerin işleyip barış ve sevgi yolu haline getirmelerine örnek olarak Mevlevilik ve Bektaşiliğin insanlara sevgi ve barışı telkin etmeleri gösterilmiştir.

5. Okuduğunuz metin 1982 yılında yayınlanmıştır. Yazarın ülkemiz için yıllar öncesinde yaptığı tahmin nedir? Bu tahminle ilgili düşüncelerinizi söyleyiniz.

CEVAP:İki binli yıllardan itibaren Türkiye'nin tarihi rolünün değişeceğini, bunda Türklerin ve insanlığın İslamiyet'e ihtiyacı olacağını, bu anlayışı çağa uygun şekilde yorumlayacak bir neslin ortaya çıkacağını söylemiştir.

6. Yazarın Anadolu'daki Türk devletleri ile ilgili nasıl bir değerlendirmesi vardır?

Anadolu'daki Türk devletleri dışa karşı yiğit, içte vatandaşa karşı adil olmuşlardır.

7. Okuduğunuz metne göre İslamiyet'in Türklere katkıları nelerdir? Anlatınız.

İslamiyet'in hak ve adalete dayalı düzenini Türkler uygulamışlardır. Devlet idaresi olarak barış ve adalet e önem vermişler. İslamiyet'in etkisiyle insanlığa barış ve sevgiyi telkin etmişler, mimari ve musikide İslamiyet'in etkisinde birçok eser ortaya koymuşlardır. 

 

ETKİNLİK

a) Aşağıda verilen şiirlere konu olan tarihi gerçeklikleri tespit ediniz.

İşte 19 Mayıs

Vardık bir kapısına Anadolu'nun

                            önlerin Samsun'un

....

19 Mayıs 1919 Atatürk'ün Samsun'a çıkması ve Kurtuuş Savaşı'nı başlatması

Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi

....

Çanakkale Savaşı

b) Aşağıdaki şiirlerde dini yansımaları tespit ediniz.

Yalancı dünyaya konup göçenler

Ne söylerler ne bir haber verirler

Yunus der ki gör takdirin işleri

Başları ucunda hece taşları

Dünyanın geçici olduğu, ölümün Allah'ın takdiri olduğu, ölenlerin mezar taşları...

Sezai Karakoç'un şiirinde "ayet ayet, sure sure yürüdüler", "Mekke'den Medine'ye erdiler", " dizelerinde, Mekke'den Medine'ye hicret ederken Peygamberimizin Mağarada müşriklerden korunması, mağarada örümceğin ağ örmesi, güvercinin yumurta bırakması...