11. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları -Tanzimat Edebiyatının Genel Özellikleri (Biryay) Yorumlama-Güncelleme (sayfa 77)

11. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları -Tanzimat Edebiyatının Genel Özellikleri (Biryay) sayfa 75-78
11. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları -Tanzimat Edebiyatının Genel Özellikleri (Biryay) Yorumlama-Güncelleme (sayfa 77)
1.    Demokratik yaşamda gazetelere düşen görevler nelerdir? Gazeteler, bu görevlerini yerine getirirken nelere dikkat etmelidir?
Demokratik düzende insanların haber alma ve bilgi edinme hakları vardır. Gazeteler de insanlara bu hizmeti sunan iletişim araçlarından biridir. Demokrasinin gereği olarak gazeteler tarafsız yayın yapmalı, gerçekleri olduğu gibi aktarmalıdır.. Gazetelerin yayıncılık ve habercilik hakları kısıtlanmamalıdır.

---

2.    Bir kültürün diğerinden etkilenmesi nasıl olur? Açıklayınız.
Bir milletin, başka bir milletin kültüründen etkilenmesinin nedenlerini sıralayacak olursak
Coğrafi yakınlık etkili olur.
İki millet arasında ticari ve ekonomik ilişkiler var­dır.
İki millet arasındaki din ve inanç bağları da kültür etkilenmesine neden olur.
Etnik bakımdan yakınlık
Milletlerden biri daha modern bir seviyededir.

a.    Kültür etkileşiminin olumlu ve olumsuz yönleri üzerinde arkadaşlarınızla tartışınız. Ortak kararla belirlediğiniz olumlu ve olumsuz yönleri defterinize yazınız.
Kültür etkileşiminin olumlu yönleri:
Toplumların birbirilerini tanımalarına katkı sağ­lar.
Sanatsal etkinliklerin ya­yılmasını sağlar.
Evrensel kültür değer­lerinin ortaya çıkmasını sağlar.
Sosyoloji biliminin araş­tırma alanlarını genişle­tir.
Kültürel etkileşim ken­diliğinden ve toplumun kabulü ile gerçekleşirse yararlı olur.

Kültür etkileşiminin olumsuz yönleri:
Bilinçsiz kültür etkileşimi toplumun sosyal yapısını bozar
Kültür etkileşimiyle ortaya çıkan davranış ve anlayışlar, mevcut kültür değerlerine ve inançlara uymazsa, kültür çatışması meydana gelir.
Yerli kültürü yaşayanlar ile yeni kültürü yaşatmak isteyenler arasında çeliş­kiler görülür.
Kültür etkileşiminde zor­lama olursa sosyal kaos yaşanır.

b.    Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatına ait eserlerde kültür değişiminin daha çok hangi yönleri ele alınmıştır?
Günlük hayatla ilgili yönleri ele alınmıştır. Batı'nın ilmi, yenilikçi düşünceleri değil, giyim tarzı, eğlence anlayışı, yemek kültürü, eşya zevki üzerinde durulmuştur.

3.    Tanzimat Döneminin edebiyatımızdaki yeri ve önemi nedir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Tanzimat Dönemi birçok alanda Batı'ya yönelmenin yaşandığı bir dönemdir. Askeri, siyasi, ekonomik vb. alanlarda Batı'daki gelişmeler takip edilmiş, Osmanlı Devleti'nin gerilemesinin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Edebiyat alanında da birçok yenilikler görülür. Batı'dan roman, hikaye,tiyatro, makale vb türler girmiştir. Gazete bu dönemde toplum hayatımıza girmiş, edebi eserlerin halka daha çabuk ulaşmasını sağlamıştır.  Şiirde divan edebiyatı geleneği terk edilmeye çalışılmış, içerikte değişiklikler yapılmıştır.

4.    Tanzimat Dönemi sanatçıları hangi sanat, edebiyat ve düşünce akımlarından etkilenmişlerdir?
Birinci dönem sanatçıları aydınlanma felsefesi ve pozivitizmin yanı sıra klasisizm ve romantizm gibi düşünce edebiyat akımlarından etkilenmişlerdir. İkinci kuşak sanaçılar ise realizm ve natüralizmden etkilenmişlerdir.

5.    Tanzimat Döneminin genel özelliklerini maddeler hâlinde defterinize yazınız.
I. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI (1860 - 1876)
♦      Bu dönem. 1860 yılında ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval’in çıkarılmasıyla başlar ve 1876’ya kadar devam eder.
♦      Bu dönemde sanatçılar Fransız edebiyatını örnek almışlardır.
♦      Bu dönem edebiyatçıları aynı zamanda politikacı­dırlar. Edebiyatı düşüncelerini yaymak için bir araç olarak kullanmışlardır.
♦      Bu dönemde “sanat toplum içindir” anlayışı be­nimsenmiştir.
♦      Dilde sadeleşme anlayışını benimsemişlerdir; ama tam anlamıyla uygulamaya koyamamışlardır.
♦      Roman, öykü, gazete, makale, eleştiri, tiyatro gibi edebiyat türleri ilk kez edebiyatımıza girmiştir.
♦      Edebiyatımıza “hak, adalet, özgürlük, eşitlik, vatan, millet" gibi kavramlar girmiştir.
♦      Hece ölçüsüyle yazmayı savunmuşlar; ancak aruzla yazmayı sürdürmüşlerdir.
♦      Divan edebiyatı nazım şekilleri kullanılmış; ama içe­rikte değişiklik yapılmıştır.
♦      Sanatçılar çok yönlüdür: Şair, yazar, çevirmen, siya­setçi, devlet adamı...
♦      Bu dönemdeki eserler taklit olduğu için teknik ba­kımdan zayıftır. (Romanın akışı kesilip okuyucuya bilgi verilmesi gibi)
♦      Olaylar genellikle günlük yaşamdan ve tarihten alın­mıştır. Bunun yanında aşk ve bireysel konular, alaf­rangalık özentileri de işlenmiştir.
♦      Roman ve hikâyelerde kişiler tek yönlüdür. İyiler hep iyi, kötüler hep kötüdür. Eserin sonunda iyiler müka­fat, kötüler ceza görürler. Bu da romantizm akımının etkisi dolayısıyladır.
♦      Eserlerde mekan İstanbul'dur. Olayın anlatımında dil yalın, betimlemelerin olduğu yerlerde ise sanat­lıdır. Betimlemeler, olayın akışı içinde eritilmediğinden yalnızca bir süs öğesi olarak kalmıştır.
♦      Olayların çoğu rastlantılar sonucu gelişir.
♦      Nesirde noktalama işaretleri kullanılmaya başlan­mıştır.
♦      Tiyatroya bu dönemde büyük önem verilmiş, çokça eser yazılmıştır.
♦      “Görücü usulü ile evlilik, cariyelik, yanlış Batılılaşma, mirasyedilik" gibi konular ele alınmış, bu tür konular eleştirilerek toplum eğitilmeye çalışılmıştır.
♦      Bu dönemde "klasisizm" ve “romantizm” akımının etkileri görülmüştür.

II. DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI (1876-1896)
♦      İkinci dönem Tanzimat edebiyatı 1876 yılından Servet-i Fünun edebiyatının kuruluşuna kadar (1896) devam eder.
♦      “Sanat sanat içindir” anlayışı benimsenmiştir.
♦      Bu dönem sanatçıları Batı'yı biraz daha iyi tanımış ve eserlerine yansıtmışlardır.
♦      II. Abdülhamit'in siyasal baskıları yüzünden şiirde bireysel, karamsar konular işlenmiştir.
♦      Birinci dönemdeki dilde sadeleşme anlayışı terk edilmiş, daha ağır bir dil ve sanatlı söyleyiş kullanıl­mıştır.
♦      Bu dönemde (birinci döneme göre) gazete önemini yitirmiştir.
♦     Divan edebiyatı nazım şekilleri terk edilmeye başlanmış, Batı şiir biçimleri kullanılmıştır.

♦    Aruz ölçüsü kullanılmış, bazı şiirlerde hece ölçüsüne de yer verilmiştir.

♦    Şiirin konusu genişletilmiştir. “Güzel olan her şeyin" şiire girebileceği benimsenmiştir.

♦    Bu dönemde tiyatro eserleri oynanmak için değil, okunmak için yazılmıştır. (Abdülhak Hamit Tarhan)

♦    Bu dönemde roman ve öykü teknik bakımdan birinci döneme göre daha gelişmiştir.

♦    Bu dönem sanatçılarından Muallim Naci, Divan edebiyatını savunmuştur.

♦    Tıpkı 1. dönem olduğu gibi kölelik ve cariyelik bu dönemde de işlenen konular arasındadır.

♦    Servet-i Fünun şiirine örnek olmuşlardır.

♦    Bu dönemde roman ve öyküde “realizm" ağır basmaya başlamıştır.