10. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevap Anahtarı

10. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Soruları

SORULAR

S-1  Halk  hikayelerinin yapısı, anlatımı hakkında bilgi vererek  halk hikayelerinden iki eserin adını belirtiniz.

S- 2   İlahi, Semai, türkü  nazım biçimleri  özel  bir ……………………… ile  söylemeleri bakımından benzerdir.

S-  Mesnevi türünün Türk  edebiyatındaki yeri ve önemi nedir? Aşk, din(tasavvuf), eleştiri (hiciv)  ve ahlak konusunda yazılmış mesnevilere   sanatçıları ile birlikte örnek veriniz.

S-4  Rubai   nazım biçimi ile  Tuyuğ nazım biçimini karşılaştırıp ünlü rubai ve tuyuğ yazarlarına örnek veriniz.

S-5  Aşağıdaki cümlede boş bırakılan  yerleri  uygun ve  doğru şekilde tamamlayınız.

     Gazeller  ……………………………… ölçüsü ile yazılır,  Nazım birimi……………………………dir. Son beyitine…………………………. denir  ve …………………, ……….. , ………………………….., ……………………………………  ,……………………………………………. Konuları işler.

    İslamiyet Öncesi Destansı Türk edebiyatında ölüm konusunu işleyen şiirlere……….……………    Divan Edebiyatında ….…………………… Halk Edebiyatında ise………………………………………. denir.

S-6 Aşağıdaki boşlukları uygun ve  doğru bir şekilde doldurunuz.

Nazım Biçimi	Bağlı Olduğu Edebiyat Geleneği	Tema	Nazım birimi  ve sayısı	Türün  En büyük Şairi
Kaside
İlahi
Şarkı
Terkib –i Bent
Nefes

S-7   Aşağıdaki  cümlelerin karşına yargılar doğru ise “D” yanlış ise “Y”  yazınız.                   

ü  Şarkı,  Türklerin türkü türünden esinlenerek  divan edebiyatına kazandırdığı  nazım biçimidir. (   )

ü   Makâlât Pir Sultan Abdal’ın sembolik bir öğretici eseridir. (  )

ü  Öyküleme gerektiren konular mesnevi türü ile yazılır (  )

ü  Divan şiirinde Arapça, Farsça ve Fransızca kelimeler  ve terkipler kullnılmıştır.  (   )

ü  Dede Korku Hikayeleri  on iki epik  hikâyeden oluşan İslami dönem ilk destandan halk hikâyeciliğine geçiş eseridir (  )

S - 8      Dostı  ger  zehr-i mâr içse  olur âb- ı hayât                                      Suya virsün bâğbân  gülzârı  zahmet çekmesün

                Hasmı su içse  döner elbette zehr-i mâra su                                   bir gül açılmaz yüzün tek virse  min gülzâre  su

a) Yukarıdaki  beyitler kasidenin ………………………………………………….. ve…………………………………………… bölümlerinden alınmıştır.    

      Beyitlerde  ………… sesleri ile …………………… uyak yapılmıştır. 

                b ) İki  beyitteki en belirgin olan iki sanatı sebebiyle birlikte gösterip açıklayınız

S-9       Aşağıdakilerden hangisi Kasidenin konusuna göre türlerinden biri değildir?

               

                a) Naat  b) Hicviye             c) Bahariye           d) Fahriye             e) Tevhit

S- 10   Fuzûlî’nin edebi kişiliği hakkında bilgi vererek nesir ve nazım türündeki eserlerinden birer örnek veriniz

 10. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Sorularının Cevap Anahtarı

SORULAR

S-1 Halk  hikayelerinin yapısı, anlatımı hakkında bilgi vererek  halk hikayelerinden iki eserin adını belirtiniz.

C1 Halk hikâyelerinde nazım nesir iç içedir.Olayların anlatımı nesir, karşılıklı konuşma ve ve duyguların anlatımı nazım biçimindedir.Aşıklar saz eşliğinde anlatılır. Kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılır.

                Ferhat ile Şirin  ve Kerem ile Aslı

S- 2   İlahi, Semai, türkü  nazım biçimleri  özel  bir  ezgi (melodi)  ile  söylemeleri bakımından benzerdir.

C_3  Divan   edebiyatında roman ve hikayenin işlevini gören  nazım biçimidir.Hikaye etmeye elverişli konularda yazılan     

         mesnevilerde beyit sınırlaması yoktur.Her beyit kendi arasında kafiyeli ve kısa kalıplarla yazılır.

                Aşk> Leyla  ile Mecnun  : Fuzûlî ,  Din.: Mesnevi: Mevlânâ ,  Ahlak. Nabi : Hayriye ve Hayrabat , Hiciv: Hârnâme.Şeyhi

C-4         İkisi de dörtlüklerle yazılan Divan Edebiyatı nazım biçimidir. İkisi de tek bentten oluşur. İkisinin de uyak düzeni  (aaba)  aynıdır. Aruz vezni ile yazılan bu nazım biçimleridir. İkisinde de mahlas yoktur. Tuyuğ maniden  doğmuş Türklere özgü nazım biçimidir. Rubai ise Fars Edebiyatına ait nazım biçimidir. İki türde de anlam yoğunluğuna ağırlık verilir.

                Rubai. Ömer Hayyam,   azmizade  Halet Çelebi, Yahya Kemal Beyatlı

                Tuyuğ. Kadı burhanettin ,Nesimi

C -5 

     Gazeller  aruz  ölçüsü ile yazılır,  Nazım birimi  beyit dir. Son beyitine…makta. denir  ve aşk, kadın, din tasavvuf ve şarap ,güzellik gibi Konuları işler.

    İslamiyet Öncesi Destansı Türk edebiyatında ölüm konusunu işleyen şiirlere  sagu    Divan Edebiyatında mersiye  Halk Edebiyatında ise   ağıt  denir.

S-6 Aşağıdaki boşlukları uygun ve  doğru bir şekilde doldurunuz.

Nazım Biçimi	Bağlı Olduğu Edebiyat Geleneği	Tema	Nazım birimi ve sayısı	Türün  En büyük Şairi
Kaside	Divan Edebiyatı	Övgü, eleştiri, ölüm	Beyit 33 -99	Nefî , Bakî
İlahi	Tasavvuf Edebiyatı	Din, Allah, ahiret	Dörtlük	Yunus Emre
Şarkı	Divan Edebiyatı	Aşk,Özlem, Sevgi	Dörtlük 3 -5	Nedim Enderunlu Vasıf
Terkib –i Bent	Divan Edebiyatı	Fesefi, dini, ahlaki konular	B ent  5 – 12	Bağdatlı Ruhî   Ziya Paşa
Nefes	Tasavvuf Edebiyatı (Bektaşi)	Vahdet-i Vücut Bektaşilik	Dörtlük	Pir sultan Abdal Kaygusuz abdal

C-7   Aşağıdaki  cümlelerin karşına yargılar doğru ise “D” yanlış ise “Y”  yazınız.                   

ü  Şarkı,  Türklerin türkü türünden esinlenerek  divan edebiyatına kazandırdığı  nazım biçimidir. ( D  )

ü   Makâlât Pir Sultan Abdal’ın sembolik bir öğretici eseridir. ( Y )

ü  Öyküleme gerektiren konular mesnevi türü ile yazılır (D  )

ü  Divan şiirinde Arapça, Farsça ve Fransızca kelimeler  ve terkipler kullanılmıştır.  ( Y  )

ü  Dede Korku Hikayeleri  on   epik  hikâyeden oluşan İslami dönem ilk destandan halk hikâyeciliğine geçiş eseridir ( Y  )

C - 8      Dostı  ger  zehr-i mâr içse  olur âb- ı hayât                                      Suya virsün bâğbân  gülzârı  zahmet çekmesün

                Hasmı su içse  döner elbette zehr-i mâra su                                   Bir gül açılmaz yüzün tek virse  min gülzâre  su

a) Yukarıdaki  beyitler kasidenin methiye    ve  girizgah  bölümlerinden alınmıştır. Beyitlerde  âr  sesleri ile zengin uyak yapılmıştır. 

                b )  Tezat:Dost düşman/ zehir , ab-ı hayat  -  Tenasüp: gül,bağban, gülzar

C-9       

                a) Naat  b) Hicviye             c) Bahariye           d) Fahriye             e) Tevhit

S- 10   

    Fuzûlî Divan Edebiyatı aşk ve  ıstırap şairidir. Şiirlerinde tasavvufi aşk ve dini konular ile yaşamın acı yönlerini anlatmıştır. Azeri lehçesini kullanmış. Arapça ,    Farsça ve Türkçe olmak üzere üç divanı vardır.

                Su Kasidesi – Leylâ İle Mecnun Nesir: Şikayetnâme