|
………………………………………LİSESİ
2012–2013 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM 11/FBA
SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ 2. YAZILISI
1)
A.Mithat
Efendi’nin “Felâtun Bey ile Rakım Efendi” romanındaki kahramanların belirgin
özelliklerini aşağıdaki tablonun uygun yerlerine yazınız.
Kahramanın adı:
|
Felâtun Bey
|
Râkım Efendi
|
Cânan
|
Josefino
|
Roman kahramanın en belirgin
özelliği
|
2) Tanzimat romanın temalarını da oluşturan, Tanzimat
sanatçıları tarafından en çok eleştirilen konular nelerdir? Bu konuların
dönemin sosyal ve siyasal hayatıyla ilişkisini açıklayınız.
3)
Aşağıda
verilen şiirlerden hangisinin Tanzimat’ın birinci dönemine hangisinin ikinci
dönemine ait olabileceğini sebepleriyle beraber yazınız.
I. ŞİİR: II. ŞİİR:
Amalimiz
afkarımız ikbal-i vatandır Nedir
bu cevr ü tegafül zaman zaman güzelim?
Ser-haddimize kal'e bizim hâk-i bedendir Kaçıncıdır bu eziyetli imtihan güzelim?
Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir Tükendi sabr u tahammül, üzüldü can güzelim.
Gavgaada şehadetle bütün kâm alırız biz Bu naz ise yetişir artık el-aman güzelim!
Osmanlılarız can veririz nâm alırız biz
Ser-haddimize kal'e bizim hâk-i bedendir Kaçıncıdır bu eziyetli imtihan güzelim?
Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir Tükendi sabr u tahammül, üzüldü can güzelim.
Gavgaada şehadetle bütün kâm alırız biz Bu naz ise yetişir artık el-aman güzelim!
Osmanlılarız can veririz nâm alırız biz
4)
Siz bir
Tanzimat (1.dönem) şairi olsaydınız yazdığınız şiirlerin şekil ve içerik
özellikleri nasıl olurdu?
5)
Tanzimat Edebiyatındaki yeni ürünlerin (roman,
hikâye, tiyatro) teknik yönden zayıf olmasının sebeplerini yazınız.
6)
İbrahim Şinasi, Batı edebiyatı yolunda ilk
örnekleri veren, Batılı türleri tanıtan, Tanzimat edebiyatının
kurucularındandır. Yazarın ilk örneğini verdiği türlerden veya Türk
edebiyatında yaptığı yeniliklerden dördünü yazınız.
7)
“Yapıtta esir ticaretinin sosyal yaşamdaki yeri
gerçekçi bir biçimde anlatılır. Dilber isimli esir bir kızın dokuz yaşından
başlayan ve türlü zorluklarla geçen yaşam mücadelesi gözler önüne serilir.”
Sözü edilen eseri ve eserin yazarınız yazınız.
8)
“………………….…
makalesinde Türk edebiyatının şiir ve düzyazı alanlarında yenileşmesi, öz
kaynaklarına dönmesi gerektiğini savunan ………………………………………….., eski ile yeni
arasında bocalar ve …………………..…………..adlı antolojisinde Arap, Fars ve Türk Divan
şairlerinin şiirlerini toplar.” Yukarıdaki boşlukları doldurunuz.
9)
Aşağıdaki eserlerin yazar/şairlerini ve türlerini
karşılarına yazınız.
ESER
|
ŞAİR/YAZAR
|
TÜR
|
MAKBER
|
||
İNTİBAH
|
||
İÇLİ
KIZ
|
||
KARABİBİK
|
||
ŞAİR
EVLENMESİ
|
10)
Ahmet Mithat Efendi’nin edebî kişiliği hakkında
bilgi veriniz.
AÇIKLAMA: Değerlendirmede imla, noktalama ve kağıt düzeni de
dikkate alınacaktır. Süre 40 dakikadır. Başarılar dilerim. ……………………..
|
|
CEVAPLAR
1.
Kahramanın adı:
|
Felâtun Bey
|
Râkım Efendi
|
Cânan
|
Josefino
|
Roman
kahramanın en belirgin özelliği
|
Aşırı zevk
bağımlısı, saf, züppe, çok çabuk kandırılabilen Batı hayranı bir tiptir.
|
Kendini
bilen, çevresinde çok sevilen, eğitimli, kültürlü, Batı kültürünü ve kendi
kültürünü iyi bilen bir kahramandır.
|
İyi niyetli,
Rakım Efendi’ye aşık, evin hizmetçisi
|
Belli bir
yaşa gelmiş, hayata tecrübesi olan, Rakım’a ilgi duyan, Batı kültürüyle
yetişen bir kadın
|
2. Tanzimat dönemi romanında en çok eleştirilen
konulardan biri yanlış batılılaşma,
diğeri de esarettir. Bu konular o
dönemde toplum içinde var olan ve toplumu derinden etkileyen konulardır.
Yazarlarımız romanlarda bu konuları işleyerek bu sorunlara dikkat çekmeye
çalışmışlardır.
3. I. şiir Tanzimat Edebiyatının birinci dönemine ait
olabilir; çünkü vatan temasını işlemiştir. II. Şiir ise Tanzimat Edebiyatının
ikinci dönemine ait olabilir; çünkü tamamıyla bireysel bir konu işlemiştir.
4. Ben Tanzimat Edebiyatının 1. dönem şairi olsaydım;
şiirlerimde vatani adalet, hukuk, özgürlük gibi toplumsal temalı ve öğretici
konular işlerdim. Şiirlerimi aruz ölçüsüyle yazardım. Kullandığım dilde Arapça
ve Farsça kelime ve tamlamaları kullanırdım. Divan şiirinin nazım biçimlerinden
faydalanırdım.
5. Tanzimat Edebiyatında, roman, hikaye ve
tiyatroların teknik bakımdan kusurlu olmalarının iki temel sebebi vardır:
Birincisi bu türlerin edebiyatımıza yeni girmeleri ve bu türlere ait ilk
örneklerin verilmesi, ikincisi ise bu türlerde öğreticiliğin esas alınmasıdır.
6. Şinasi’nin edebiyatımıza getirdiği ilkleri şöyle
sayabiliriz:
-Modern anlamda ilk tiyatro örneği
-Noktalama işaretlerini ilk kullanan kişi
-İlk özel gazete
-İlk makale örneği
-Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk bilinçli
temsilcisi
-Batı şiirinden ilk çevirileri yapan kişi
-İlk folklar araştırmasını yapan kişi
7. Sözü edilen eser, Sergüzeşt’tir; yazarı ise
Samipaşazade Sezai’dir.
8.
“Şiir ve İnşa makalesinde Türk
edebiyatının şiir ve düzyazı alanlarında yenileşmesi, öz kaynaklarına dönmesi
gerektiğini savunan Ziya Paşa,
eski ile yeni arasında bocalar ve Harabat
adlı antolojisinde Arap, Fars ve Türk Divan şairlerinin şiirlerini toplar.”
9.
ESER
|
ŞAİR/YAZAR
|
TÜR
|
MAKBER
|
Abdülhak Hamit Tarhan
|
Şiir
|
İNTİBAH
|
Namık Kemal
|
Roman
|
İÇLİ KIZ
|
Abdülhak Hamit Tarhan
|
Tiyatro
|
KARABİBİK
|
Nabizade Nazım
|
Roman
|
ŞAİR EVLENMESİ
|
Şinasi
|
Tiyatro
|
10. Ahmet Mithat Efendi’nin edebi kişiliği şöyledir:
a. Tanzimat döneminin en popüler (halkçı), en üretken yazarı olan, türlü
devlet hizmetlerinde bulunan, gazetecilik yapan sanatçı İstanbul doğumludur.
b. Edebiyat yapmak için değil, okuma zevki aşılamak ve halkı eğitmek
gayesiyle yazmıştır. Bu nedenler eserlerinin birçoğu edebi değer taşımaz.
c.
En üretken yazarımız odur. Yazı makinesi olarak
bilinir. 200 kadar eser yazmıştır.
d. Asıl ilgi alanları, gazetecilik, romancılık ve hikâyeciliktir.
e. Sade, anlaşılır bir diller bildiği her şeyi aktarmaya çalışmıştır.
halkın psikolojisini iyi bilir, halka hoş gelen ve merak uyandıran bir tarzda
halkçı roman geleneğini başlatarak halka okuma sevgisini kazandırmaya
çalışmıştır.
f.
Öykü ve romanlarında meddah tekniğini kullanmıştır.
Öykü ve romanları tür bakımından çeşitlilik gösterir: macera, aşk, polisiye,
tarih…
g. Edebiyatımızın ilk hikaye örnekleri olan Letaif-i rivayet adlı 24
kitaplık dizi ona aittir.
h. Romantizmin etkisinde kalan sanatçı, edebiyatımızın konu ve tema
ufuklarını genişletmiş.
Bazı eserleri:
Roman: Felatun Bey ile Rakım Efendi, Çengi, Acayib-i Alem,
Teehhül, Vah, Firkat, Esaret, Yeniçeriler, Hasan Mellah
Hüseyin Fellah, Dünyaya İkinci Geliş, Altın Işıklar, Gürcü Kızı...
Öykü ve Oyunlar: Letaif-i Rivayet,
Karnaval, Henüz On Yedi Yaşında, Haydut Montari, Gönüllü, Jön Türk,
Açıkbaş...
Diğer: Şopenhavr'ın Hikmet-i Cedidesi, Volter, Beşir
Fuad, Avrupa'da Bir Cevelan (seyahatname, 1890'da yayımlamış), Menfa
(özyaşamöyküsü)...
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.