.....................LİSESİ 10.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1.DÖNEM 3.YAZILI SORULARIDIR
1.Dânişmendnâme ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.(20p)
a. Metnin olay örgüsünü ve temasını yazınız..
b. Dânişmendnâme tipi hakkında bilgi vererek eserin anlatıcısını açıklayınız.
2.Deli Dumrul hikâyesi ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.(20p)
a. Hikâyenin olay örgüsünü yazınız.
b. Hikâyedeki destan unsurlarını bulunuz.
c. Deli Dumrul karakteri hakkında bilgi veriniz.
3.Battalnâme ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.(20p)
a. Hikâyedeki karakter ve tiplerin özelliklerini tanıtınız.
b. Hikâyedeki zaman ve mekanın anlatımı nasıldır?
4.Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.(10p)
a. Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ulaşmış kişiye……………………….denir.
b. Hoca Dehhânî ………………….bir dil kullanmıştır.
c. Bektâşî-Alevi tekkelerinde okunan tasavvuf temalı şiirlere ……………..denir.
d. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde halkın konuşma dili ……………. , bilim dili ………………… , edebiyat dili ise ………………………… idi.
e. Kutadgu Bilig’de mutluluk karakteri ………………………tarafından temsil edilmektedir.
5.Aşağıdaki yargılar doğru ise(D) yanlış ise (Y) yazınız.(10p)
a. Dânişmendnâme sözlü gelenek içinde oluşmuş, yazıya daha sonra geçirilmiştir.( )
b. İlahiler hece ölçüsüyle yazılabildiği gibi aruz ölçüsüyle de yazılabilirler.( )
c. Divân-ı Hikmet’te hem beyit hem de dörtlükler kullanılmıştır.( )
d. Kutadgu Bilig Osmanlı Türkçesiyle yazılmıştır.( )
e. Sagunun birim değeri dörtlüktür.( )
6.İslamiyet
öncesi Türk şiiri ile İslamiyet sonrası Türk şiirini nazım şekli, nazım
birimi, kafiye şeması, ölçü, tema, dil ve ses, zihniyet yönlerinden
karşılaştırınız.(20p)
Başarılar dilerim
Ayşe BAŞPINAR
Türk Dili ve Edb. Öğrt.
CEVAP ANAHTARI
1.a.olay
örgüsü:Melik Danişmend2in Horaşna’dauyurken bir rüya görmesi-Melik
Danişmend’in otağına bie elçinin gelip Kara Tigin tarafından gönderilen
mektubu sunması- Mektup okunduktan sonra Abdurrahman Tokatî’nin otağa
gelmesi-Melik Danişmend’in yirmi bin erle Tokat’a doğru yola çıkması-
Tokat önlerinde konaklayan düşmanla savaşılması- Melik Danişmend’in
düşman beylerini dine davet etmesi,yine rüya görmesi- Melik Danişmend’in
okuduğu duayla Gümenek ırmağının suyu kesilmesi-Melik Danişmend’in
askerleriyle savaş hazırlığı yapması-Danişmend’in savaşı kazanması(7p)
Tema:Melik Danişmend’in kahramanlıkları(3p)
b.Danişmend
kahramanlık yönü bulunan, cesur ve yiğit bir tiptir.Hikayede
dinamiktir.Ana kahraman olduğu için diğer kahramanlar üzerinde
etkilidir.Olağanüstü özelliklere sahiptir.Olaylar ilahi bakış açısıyla
anlatılmıştır.Çünkü olaylara her yönüyle, öncesi ve sonrasıyla hakim ve
olaylardan haberdar olan bir anlatıcı söz konusudur.(10p)
2.a.Olay
örgüsü:Deli Dumrul2un kuru bir çayın üzerine köprü kurması- Geçenden 33
geçmeyenden döve döve 40 akçe alması- Köprünün yakınındaki obada bir
yiğit ölmesi-Deli Dumrul’un yiğidi Azrail’in elinden kurtarmak
istemesi-Deli Dumrul2un Azrail’e kafa tutması-Azrail canını alacakken
Deli Dumrul’un Allah’a yalvarması-Allah2ın canı yerine can bulmasını
istemesi-Anne ve babasının canlarını vermek istememesi-Eşinden canını
istemesi-Eşinin canını vermek istemesi-Bunun üzrine Allah’ın Deli
Dumrul’a ve eşine 140 yıl ömür vermesi-Dede Korkut2un gelip destan
söylemesi ve dua etmesi(10p)
b.Hikayedeki
destan unsurları:Hikayede birtakım olağanüstü özellikler
görüyoruz.Bunlar;Deli Dumrul’un Allah ile konuşması,Deli Dumrul’un
Azrail ile mücadele etmesi, Azrail’in Deli Dumrul’a görünmesi(5p)
c.Güçlü,
her şeyi kaba kuvvetle çözümleyebileceğini düşünen evli, iki çocuk
babası bir bey oğludur.Ölümle karşılaşıncaya kadar korkusuz görünen,
canı tatlı, savaşçı bir karakterdir.Yaşadıklarından ders almış ve
karakter değişimine uğramıştır.(5p)
3.a.Battal Gazi:Gözü pek yiğit bir tiptir.Hikayenin ana kahramanıdır.Olağanüstü özelliklere sahiptir.
Simbat:Zulmedici, kötü bir kişidir.Battal Gazi’nin karşısında yer alır.
Kadın:Merhametli, evlat hasreti çeken biridir.Hikayede 2.planda olduğu için durağandır.(10p)
b.Mekan
anlatımlarında ayrıntıya pek girilmemiş,tasvirlere yer
verilmemiştir.Sadece olayların yaşandığı mekan ismi olarak
geçmiştir.Zaman anlatımlarında ise belirli zaman ifadeleri
yoktur.Erteye değin, yatsı vakti gibi tahmini zaman ifadeleri
kullanılmıştır.(10p)
4.Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.(10p)
a.Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ulaşmış kişiye insan-ı kâmil denir.
b.Hoca Dehhânî sade.bir dil kullanmıştır.
c.Bektâşî-Alevi tekkelerinde okunan tasavvuf temalı şiirlere nefes…..denir.
d.Anadolu Selçuklu Devleti döneminde halkın konuşma dili Türkçe. , bilim dili Arapça , edebiyat dili ise Farsça idi.
e.Kutadgu Bilig’de mutluluk karakteri Ay Toldı…tarafından temsil edilmektedir.
5. .Aşağıdaki yargılar doğru ise(D) yanlış ise (Y) yazınız.(10p)
a.Dânişmendnâme sözlü gelenek içinde oluşmuş, yazıya daha sonra geçirilmiştir.( D )
b.İlahiler hece ölçüsüyle yazılabildiği gibi aruz ölçüsüyle de yazılabilirler.(D )
c.Divân-ı Hikmet’te hem beyit hem de dörtlükler kullanılmıştır.( Y )
d.Kutadgu Bilig Osmanlı Türkçesiyle yazılmıştır.( Y )
e.Sagunun birim değeri dörtlüktür.( D )
6. İslamiyet öncesi Türk şiiri İslamiyet sonrası Türk şiiri
Nazım şekli koşuk sagu ilahi mesnevi koşma kaside gazel vs.
Nazım birimi Dörtlük Dörtlük-beyit
Kafiye şeması aaab aaab ,aa, bb
Ölçü hece ölçüsü aruz ölçüsü-hece ölçüsü
Tema kahramanlık tabiat sevgili ilahi aşk
Dil ve ses sade dil, Türkçe kelimeler ağır dil, yabancı dilden sözcüklerin kullanıldığı Türkçe
Zihniyet Türk kültürü İslam kültürüyle şekillenen Türk kültürü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.