1.
Aşağıdaki
boşluklara uygun kelimeleri yazınız.(10 puan)
Ø Bir duyguyu,
bir düşünceyi, bit konuyu sözlü veya yazılı olarak bildirmeye
…………………………..denir. Buna hazırlık sürecinde şunlardan yararlanılır:
(1)……………………………….. belirleme,(2)…………………………yapma,(3)………………………….
yapma,(4)…………………………………koyma,(5)……………………… çıkarma.
Ø Bir nesnenin, olayın veya bir gerçeğin, niteliklerinin
bilinmesi amacıyla, dikkatli ve planlı olarak ele alınıp incelenemesine
……………………..………..denir.
Ø Hakkında konuşulan, üzerinde söz söylenen yazı yazılan
bir olay, düşünce veya duruma …………………………….denir.
Ø Öğretici veya edebi eserde işlenen evrensel düşünce ve
görüşe ……………………………...denir.
Ø Yazarın okuyucuya iletmek istediği düşünceye ………………………
denir.
2. Aşağıdaki ifadelerin karşısına yargılar doğruysa (D),
yanlışsa (Y) yazınız. (5 puan)
v
[ ] Metinlerde ele alınan konun
niteliklerinden biri de ilginç olmasıdır.
v
[ ] Sanatçının kendi ifade tarzına, duyuş,
düşünüşteki farklılığına ana düşünce adı verilir.
v
[ ] “Maddenin üç hali vardır.” Cümlesi bilimsel
bir metindir.
v
[ ] “Tokat Orta Karadeniz Bölgesi’nin en
güzel şehridir” cümlesi öznel bir anlatıma sahiptir.
v
[ ] Metinin anlatımında duraklamaya yol
açacak hiçbir unsura yer verilmemesine açıklık denir.
18 MART’I
KAZANAN RUH!
18 Mart çatışması
yeni bitmiş, Çanakkale Boğazı düşmana dar edilmiş, Çanakkale, “Dünyayı
yenenlerin yenildiği yer” unvanını takınalı, henüz birkaç saat olmuştur. Boğaz
Komutanı Cevat Bey, isabet alan cephaneliği yüzünden alt-üst olmuş Mecidiye
tabyasını teftiş etmektedir. Darmadağın olmuş tabyada önce hiç kimseyi göremez.
Biraz sonra ise az ötedeki ağaçlıkta duran bir er dikkatini çeker… Yanına
yaklaşır… Er de hiçbir değişiklik yoktur… Cevat Bey seslenir: “Oğlum”der. Er
sese dönerek, esas duruşa geçer: “Buyurun kumandanım.” Er ayakta sallanmaktadır
ve yıkılmak üzeredir… Cevat Beyin dikkatini çeken bir şey daha vardır. Er,
komutana bakmamaktadır… Bakışları, paşanın omuzları üzerinden ötelere, Ege’nin
maviliklerine yaralı ve ezik kaçmakta olan düşman donanmasına dalmış gibidir…
Ya da başka bir deyimle boşluğa bakmaktadır. O an Cevdet Bey, acı gerçeğin
farkın varır. İçi “cızz” eder. Sonra sorar: “Oğlum gözlerine bir şey mi oldu?”.
Er, acı bir tebessümle cevap verir: “Ziyan etmez kumandanım bu gözler
göreceğini gördü…”
Çanakkale
Boğazı Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Bey, sessiz sessiz ağlamaktadır.¹
1.
ALPSOY
Said, Ey Çanakkale,Gelenek Yayıncılık, İstanbul, Mart 2009, s.42
SORULAR
3.
Metnin
konusu nedir? (5 puan)
4.
Metnin
teması nedir?(5 puan)
5.
Metindeki
temayı sınırlandırma ögeleri nelerdir? Yazınız.(10 puan)
6.
“Aşk,
ayrılık, doğa sevgisi, ölüm, özgürlük” bunlar birer temadır. Bu temaları konu
haline getiriniz. (10 puan)
7.
Yukarıdaki
metnin altındaki çizgiden sonra yer alan kısma ne ad verilmektedir? Bu unsuru
metne yerleştirmenin amacı nedir? Bir cümleyle açıklayınız.(5 puan)
8.
Nesnel ve
öznel anlatım ne demektir? Örneklerle açıklayınız. (10 puan)
9.
Birinci
metin:
Seni özledim
sensizliğin boy attığı bir vadide,
Gelirsin umuduyla
hep yolunu gözledim.
İkinci Metin:
Suyun kaynama
noktasını öğrencinin gözünde canlandırmak var bir de laboratuarda göstermek,
ispatlamak var.
Üçüncü Metin:
Toplumun davranış
biçimlerini, yaşayış şekillerini inceleyen bilim dalı olan sosyoloji bireyin
toplumdaki rolüne de dikkat etmektedir.
Yukarıdaki
metinlerle ilgili soruları cevaplandırınız.
A)
Üslup
nedir? Yazınız. (5 puan)
B)
Yukarıdaki
metinleri anlatımın ve anlatıcının amacına nasıl sınıflandırabilir?
Nedenleriyle açıklayınız (üslup, sözcüklerin anlamı ve dilin işlevi bakımından)
(15 puan)
1.
Aşağıdaki
cümleleri “doğrudan, dolaylı, nesnel, öznel, soyut ve somut anlatım”
açısından değerlendiriniz ve cümlelerin karşısındaki seçeneklerden hangisi
doğru ise onu yuvarlak içine alınız.
(5 Puan)
Ø(Nesnel - Öznel)
Ahmet Haşim’in “Sonabahar” şiirindeki
kişileştirme de çok ilgi çekicidir.
Ø(Nesnel - Öznel) Romanda anlatılanlar Kurtuluş Savaşı yıllarında geçiyor.
Ø(Dolaylı - Doğrudan)Ünlü bir eleştirmen: “ Önyargılı olmayan okuyucuyu iyice meraka
düşürdüğüm zaman işim bitmiş olur, görevimi yerine getirmiş olurum.”der.
Ø(Dolaylı - Doğrudan)Oscar Wilde’ye göre, heykeltıraş mermerde düşünürmüş.
Ø(Somut - Soyut) Güzel başka, doğru başkadır, denmez. Doğrunun ve inanarak
söylediklerimizin dışında güzellik yoktur.
2.
Okuduğunuz
“İki Şehrin Hikâyesi” adlı romanla ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
A)
Eserdeki
Bn. Defarge neyi, niçin örmektedir? Açıklayınız. (5 puan)
B)
Eserdeki
Charles Darney kimdir? Neden Fransa’ya dönme gereği duymuştur? Açıklayınız.(5
puan)
C)
Eserdeki
Charles Darney’in Fransa’da başına neler gelmiştir. Fransa’da ölmekten nasıl
kurtulmuştur?(5 puan)
CEVAP ANAHTARI
3. Metnin konusu: Çanakkale savaşında
gözlerini kaybeden askerin fedakârlığı, vatan sevgisi.
4. Metnin teması: Fedakârlık, vatan
sevgisi (Türk askerinin fedakârlığı, vatan sevgisi)
5. Metindeki temayı sınırlandırma
ögeleri
Başlık :18 Mart’ı Kazanan Ruh
Kişiler : Çanakkale Boğazı Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Bey, Gözleri
görmeyen bir asker
Zaman :Çanakkale
Savaşı sonrası (1915)
Mekan :Çanakkale
Boğazı
Bağlam : Mecidiye Tabyası
Kanal :
Düz yazı
İleti :
Vatanın kurtuluşu için nice canların, uzuvların feda edilebileceği.
6.
“Aşk, ayrılık, doğa
sevgisi, ölüm, özgürlük” temalarının her birinin sınırlandırılarak konu hale
getirilmesi ikişer puandan 10 puandır.
7.
Yukarıdaki metnin
altındaki çizgiden sonra yer alan kısma dipnot adı verilir.(2 puan)
Dipnot koymanın amaçları:
·
İleri sürülen
görüşlerin doğruluğunu başka kaynaklarla desteklemek.
·
Elde ettiğimiz
bilgilerin kaynağını göstererek, yazanın katkısını ortaya koymak.
·
Bilgilerin
doğruluk ve güvenirliği konusunda okuyucuya denetim yapma olanağını sunmak.
·
O konuda yazı
yazmak isteyen başka kişilere başvuru imkânı sağlamak. (3 puan)
8.
Nesnel Anlatım: Kişiden
kişiye değişmeyen, kanıtlanabilen yargıların olduğu anlatıma nesnel anlatım
denir.(3 puan)
Öznel
Anlatım: Kişisel düşünce, tasarı, kanaat ve duygularını yansıtan yargıların
bulunduğu anlatıma öznel anlatım denir.(3 puan)
Örnek: İstanbul, ülkemizin en kalabalık şehridir. (nesnel anlatım) (2 puan)
İstanbul,
ülkemizin en güzel şehridir. (öznel anlatım) (öznel anlatım)
9.A) Sanatçının kendi ifade tarzına,
duyuş, düşünüşteki farklılığına üslup adı verilir.(5 puan)
B) Birinci metnin amacı okuyucuya estetik zevk vermektir.(2 puan)
Bu nedenle üslup sanatsaldır. (1 puan)
Sözcükler daha çok mecaz anlamdadır. (1 puan)
Dil ise şiirsel işlevinde kullanılmıştır. (1 puan)
İkinci metin suyun kaynama noktası konusunda bilgi
veren bilimsel bir metindir. (2 puan)
Bu nedenle üslup bilimseldir. (1 puan)
Sözcükler daha çok terim anlamıyla kullanılmıştır. (1
puan)
Dil ise göndergesel işlevindedir.(1 puan)
Üçüncü metin felsefi bir metindir.(2 puan)
Bu nedenle üslup kavram ağırlıklıdır. (1 puan)
Sözcükler daha çok terim ve kavram ağırlıklıdır.(1
puan)
Dil ise göndergesel işlevinde kullanılmıştır.(1 puan)
11. A) Bn.Defarge ihtilâl geldiği zaman ortadan
kaldırılmasını istediği bütün aristokratların adlarını içeren garip bir atkı
örmektedir. (5 puan)
B) Charles Darney, St.Evrémondé Markis’ininin ve
aristokratların zulmüne karşı cephe alan yeğeni,
Lucie Manette’in eşidir. Fransızca öğretmenidir. John Barsad adındaki bir adam tarafından İngiltere aleyhine casusluk yapmakla itham edilmiştir. Darney’i parlak bir avukat olan, Sydney Carton kurtarır. Carton sanığa o kadar benzemektedir ki onu son anda ölümden kurtarmıştır. (2 puan)
Lucie Manette’in eşidir. Fransızca öğretmenidir. John Barsad adındaki bir adam tarafından İngiltere aleyhine casusluk yapmakla itham edilmiştir. Darney’i parlak bir avukat olan, Sydney Carton kurtarır. Carton sanığa o kadar benzemektedir ki onu son anda ölümden kurtarmıştır. (2 puan)
Charles Darney’in amcası St.Evrémondé Markisinin kullandığı arabanın
küçük bir çocuğu öldürmesi Fransız köylülerini öfkelendirmiştir. Çocuğun babası
Markisi mahkemeye getiremeyince, yatağında öldürmüş ve bunun sonucunda da
asılmıştır. Bir gün İngiltere’deki yeni
St.Evrémondé Markisine bir mektup gelir. Darney, mektuptan, ailesinin eski
hizmetçisinin ihtilâlciler tarafından hapsedilir. Markis’e müdahale ederek
kendini kurtarmasını rica eder. Çünkü tutuklandığı zaman Charles’in emirlerini
yerine getirmeye çalışarak halka aile namına tazminat vermektedir. Darney,
şerefli bir düşünceyle, Fransa’ya giderek bir şeyler yapmaya karar verir. (3
puan)
C) Darney, şehre gelir gelmez, ülkeye dönen bir
aristokrat diye tutuklanır. Haber İngiltere ulaşır ulaşmaz, Lucie ve Manette,
yardım için Fransa’ya giderler. Bastille zindanında uzun yıllar hapsediln
Dr.Manette, bu olayın damadının kurtulmasına yardımcı olacağını
düşünür.Manette’ler Paris’e geldiği zaman terör rejimi tam bir egemenlik
kurmuştur. Kana susamış ihtilâlciler, yaşlı doktora saygı gösteriyorlarsa da,
Defarge’lerin St.Evrémondé ailesi mensuplarına besledikleri nefret öylesine
derindir ki, Darney mahkeme önüne çıkarılmadan önce, bir buçuk yıl hapis
yatar.Bütün bu süre zarfında Lucie kocasını göremez. Darney mahkeme uzun bir
mahkeme sürecinden sonra serbest bırakılır.
Mahkeme, Darney’in Fransa’dan İngiltere’ye gitmesine izin vermez.
Manette’ler bu zaferi henüz kutlamamışlardı ki, Darney yeniden tutuklanır.
Defarge’ler ve kimliği belirtilmeyen esrarengiz bir tanık onu, halk
düşmanlığıyla suçlamıştır. Bu senelerce önce İngiltere’deki mahkemede Darney
aleyhine tanıklık yapan hain John Barsad’dır.
Şimdi, Sydney Carton da Paris’tedir. İhtilâlcıların bir casusu olarak Barsad’la görüşür. Kendisini, daha önce İngiltere için casusluk yapmış biri diye teşhir edeceği tehtidinde bulunarak, onunla gizli bir antlaşma yapar. Darney’in yeni mahkemesinde, Mr. Deuarge, St. Evrémonde’ları iğrenç suçlamalarla karalayan bir liste çıkarır. Uzun yıllar unutulan bu belgenin hâkimler üzerinde etkisi olur. Bunu yazdığını reddetmesine ve hâkimlerden merhamet dilemesine rağmen, Dr.Marnette’nin sözleri göz önüne alınmaz Darney’in atalarının işlediği suçların cezasını çekmesi kanaatiyle 24 saat içinde giyotinle öldürülmesine karar verilir. (3 puan)
Şimdi, Sydney Carton da Paris’tedir. İhtilâlcıların bir casusu olarak Barsad’la görüşür. Kendisini, daha önce İngiltere için casusluk yapmış biri diye teşhir edeceği tehtidinde bulunarak, onunla gizli bir antlaşma yapar. Darney’in yeni mahkemesinde, Mr. Deuarge, St. Evrémonde’ları iğrenç suçlamalarla karalayan bir liste çıkarır. Uzun yıllar unutulan bu belgenin hâkimler üzerinde etkisi olur. Bunu yazdığını reddetmesine ve hâkimlerden merhamet dilemesine rağmen, Dr.Marnette’nin sözleri göz önüne alınmaz Darney’in atalarının işlediği suçların cezasını çekmesi kanaatiyle 24 saat içinde giyotinle öldürülmesine karar verilir. (3 puan)
Sydney Carton,
sevdiği kadının kocası adına hareket etmeye karar verir. Şantaj yaptığı
Barsad’ın yardımıyla, Barney’in hücresine girmeyi başarır. Kendisi ile elveda
içkisi içeceğini söyleyerek Barney’in içkisine uyuşturucu madde katar ve onunla
elbiselerini değiştirir. Mahkûma çok benzediğinden Carton, Darney’in adına
giyotin altına yatacaktır.(2 puan)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.