Anlatım Bozuklukları Örnek Cümleler

ANLAMA DAYALI ANLATIM BOZUKLUKLARI

Gereksiz sözcük Kullanılması

Büyüklerine karşı saygı ve hürmette kusur etmezdi.

Onunla henüz hâlâ konuşmadık.

Sizinle bundan böyle artık görüşmeyeceğim.

Çeşitli kurumlara karşılıksız bağış yapardı.

Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanılması

Bence ondan da kuşku etmeliyiz.

Ay sonuna kadar yapacağı harcamayı hesap etti.

Başvuruda bulunmak => başvurmak

İstek alan => istenen

Etki eden => etkileyen

Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması

Senin anlattıklarınla bu olanlar arasında bazı ayrıcalıklar var.

Fiyatlar çok pahalı olduğundan çarşıdan eli boş döndü.

Derslerime zamanında çalışmam, sınavı kazanmama neden oldu.

Sınıfta kalma şansı iyice artmış.

Toplantıda çokluk sağlanamadı.

Senin sayende sınıfta kaldım.

Bize kendini tanıştırdı.

Mantık Hataları

Adam yürüyemiyor, hatta koşamıyor bile.

O zavallı adamın, bırakın ceketi, takım elbisesi bile yok.

Yolun karşısına geçerken düşerek kaydı.

Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanılması

Hızlı okula gittiğinden nefes nefese kalmıştı.

Sokağın başında üç gözü pek adam vardı.

Üyeler bir türlü görüşülmek üzere gündeme alınmayan konuyu sordular.

Cümlede Çelişen İfadelerin Bulunması

Mutlaka söylenenleri duymuştur herhalde.

Oraya yaklaşmamıza yaklaşık tam on dakika var.

Hiç kuşkusuz bu yasaları siz de biliyor olmalısınız.

Cümlede Anlam Belirsizliğinin Olması

Eve erken geleceğini biliyordum.

Kitaplarını yanımda getirmedim.

Hasta kadının kulağına bir şeyler söyledi.

Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması

Bir iş bulmak için bütün zorlukları gözden çıkarmıştı.

Şu zavallıya yardım et, elinden geleni ardına koyma

O kadar yürüdüm ki dizlerimin bağı çözüldü.

YAPIYA DAYALI ANLATIM BOZUKLUKLARI

Sözcüklerin Yapısal Bozukluğu

Arkadaşını görmemezlikten geldi.

Okumak insana erdemlik kazandırır.

Öğrencilere konuyla ilgili ödevler verilebilinir.

Eklerin Yanlış Kullanılması

Bu şiiri onun en güzel şiiridir.

Bisiklete binmesini öğreniyor.

Sergideki resimlerimin hepsi kendi resimlerimdir.

Birçok seneler geçti dönen yok seferinden.

Çocuk kucaktan inmemek istiyor.

Tamlama Yanlışları

a) Tamlayan – tamlanan uyuşmazlığı

Askeri ve fen liseleri sınavı yapıldı.

Şehrimizde çeşitli kültürel ve sanat etkinlikleri düzenlendi.

Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.

b)Tamlayan ya da tamlanan eki eksikliği

Yıllarca Ankara’da yaşadım ama soğuğuna alışamadım.

Aile çocukların yetişmesinde önemli bir yeri vardır.

Dünyada tamamı mermerden yapılmış ilk anıtsal tapınak Ege’nin Efes kentinde olduğu biliniyor.

c) Tamlanan eksikliği

Bu işe ne senin ne de benim gücüm yeter.

Benim ve onun fikrini beğenmeyebilirsiniz.

Ahmet Bey, derneğimizin üye ve ikinci başkanıdır.

d) Sıfat tamlaması yanlışları

Bu bölgede yüksek dağlar, tepeler, göller vardır.

Bahçemizde kıpkırmızı güller ve papatyalar açmıştı.

Her günüm, gecem, yıllarım böyle geçiyor.

Özne Yanlışları

a) Özne eksikliği

Hiç kimse yardımdan kaçmamış, elinden geleni yapmıştı.

Ona çok güvenmiştim; ancak beni çok yanılttı.

b) Öznenin gereksiz kullanımı

Üyeler bir an sessizlik içinde kaldılar ve herkes ellerini kaldırarak söz istediler.

Sanatçılar sahneye çıktılar, hepsi birbirinden güzel türküler söylediler.

c) Özne yüklem uyuşmazlığı

Çiçekler susuzluktan kurumuşlar.

Günler, aylar, yıllar su gibi akıp gittiler.

Doktor ve sen aynı şeyler söyledin.

Yalnızca Hasan ve ben varım.

Nesne Yanlışları

Günlerdir ne eve gitmişsin ve de aramışsın.

Konuşmacının düşüncelerine katılıyor, destekliyorum.

Kitabın her satırını dikkatle inceledim ancak beğenmedim.

Ahmet iyi bir insandır fakat nedense bazıları sevmez.

Not: Nesnenin gereksi kullanılması da anlatım bozukluğuna yol açar.

Arkadaşını çok sever, onu yere göğe sığdıramazdı.

Tümleç Yanlışları

a) Dolaylı tümleç eksikliği

Ankara’ya yerleşmiş, bir türlü kopamamıştı.

Beni arayıp her şeyi anlattı.

Tiyatroyu çok seviyorum fakat zaman bulup gidemiyorum.

b) Zarf tümleci eksikliği

Hiçbir zaman canını sıkmaz, neşeli görünürdü.

Hep başkalarını eleştirirdi, kendini eleştirmedi.

d) Edat tümleci eksikliği

Mustafa’yı çok severim; her konuda anlaşırız.

Ona çok güvenmiş, bütün sırlarını paylaşmıştı.

Bu sıkıntılara nasıl katlandın, nasıl başa çıktın.

Yüklem Yanlışları (Eksikliği)

Sabahları ben işe, çocuklar okula gidiyor.

Akşamları çorba ve hafif salata yiyorum.

Bu konuya gereken özen ve önem verilmeli.

Zevkler tartışılmaz; sen onu beğenirsin ben bunu.

Ankara’ya birkaç kez, İstanbul’a hiç gitmedim.

Yüklemle İlgili Diğer Yanlışlıklar

a) Eylemsi eksikliği

Kızılay’a kadar çok az ya da hiç konuşmadan yürüdük.

Bu sporu sağlıklı ve yaşlı olmayan herkes yapabilir.

b) Ek fiil eksikliği

Ses tonları iyi, Türkçeleri fena değildi.

Yemek güzel, servis iyi değildi.

c) Fiilimsi uyuşmazlığı

Beni en çok sevindiren senin geldiğindir.

Ne gelişini ne de gittiğini gördüm.

En büyük amacımız yurdumuza dönmemiz ve faydalı olmaktır.

d) Kip uyuşmazlığı

Beni dinlese daha başarılı oluyor.

Ben onu sevdiğim için uyarmak istemiş, o ise benimle gülerek konuşmuştu.

e) Çatı uyuşmazlığı

Hep beraber sohbetler ederek çaylar içildi.

Sabah erkenden yola çıkılıp güneş tepeye ulaştığında köye vardık.